به نام خداوند بخشنده بخشایشگر
عرض سلام و ادب و احترام دارم خدمت یکایک شما همراهان و سروران گرانقدر، امیدوارم که حالتان خوب و ایام به کام و گذر عمر بر وفق مرادتان باشد، یکشنبه شبتان بخیر و عافیت.
به لایوی دیگر از گروه دامپزشکی ایران خوش آمدید.
امشب مفتخریم که در خدمت جناب آقای دکتر هادی علی حسینی (متخصص بیماری های داخلی دام های کوچک از دانشکده دامپزشکی آنکارا و مؤسس بیمارستان دامپزشکی تراپیست استانبول) باشیم.
موضوع لایو: مهاجرت تحصیلی به ترکیه و فعالیت دامپزشکان در ترکیه
چطور شد که دامپزشکی را برای ادامه تحصیل انتخاب کردید؟
سلام عرض میکنم به همه‌ی دوستان و همکاران و بزرگواران عزیز ممنون از این فرصتی که در اختیار ما قرار دادید تا در خدمتتان باشیم. من هادی علی حسینی ورودی سال۷۴ دانشگاه آزاد ارومیه هستم، یک سال مرخصی گرفتم و در سال۸۱ فارغ التحصیل شدم؛ نفر اول این رشته بودم به همین دلیل توانستم در طرح نیروهای متخصص به عنوان هیئت علمی وارد دانشگاه آزاد ارومیه بشوم و در بخش دام های بزرگ در دانشگاه استخدام شدم، ولی چیزی که دوست داشتم، دام کوچک بود و چون در آنجا جایی برای رشته مورد علاقه ام نبود گفتند که شما در رشته دام بزرگ فعالیت کنید؛ در همان سال ۸۱ به کمک دوستان کلینیک دامپزشکی ایرانمهر را در ارومیه تأسیس کردیم و این جالب بود که خودم دام کوچک کار می کردم امّا در دانشگاه دام بزرگ تدریس می کردم، تا اینکه بعد از اتمام سربازی در دوره تخصصی شرکت کردم و در سال ۸۴ علوم تحقیقات را قبول شدم در رشته دام بزرگ، ۲سال خوندم امّا به دلیل مشکلاتی که با رئیس دانشگاه داشتم، نتوانستم بورسیه بگیرم، با اینکه هیئت علمی تمام وقت بود. یک از دانشجوهایم، دانشجوی دانشگاه آنکارا بود من را معرفی کرد به این دانشگاه و من هم آمدم آنکارا و امتحان دادم و قبول شدم و در آنکارا ادامه تحصیل دادم. دلیل انتخاب رشته دامپزشکی ، علاقه شخصی من بود، چون اکثر دانشجوهای دانشگاه آزاد هنگام انتخاب رشته، رشته دامپزشکی را انتخاب میکنند و به خاطر دوستی با حیوانات و کار در این رشته، این رشته را انتخاب کردم؛ در سالی که ما وارد شدیم شرایط مانند الآن نبود و اول کار بود و شرایط سخت بود ولی وقتی که علاقه وجود داشته باشد میتوانید در رشته مورد علاقه خود پیشرفت کنید که این نظر شخصی من است که اگر در رشته مورد علاقه خود کار کنید بهترین ها را می‌توانید بدست بیاورید.
من آمدم آنکارا تخصص را ادامه دادم و در اینجا ماندگار شدم.
آیا هنگام انتخاب رشته شما، موضوع علاقه باعث این انتخاب شد؟
بله، چون همزمان با انتخاب رشته، کاردانی علوم آزمایشگاهی دانشگاه سراسری تهران قبول شدم، امّا به دلیل علاقه این رشته را ادامه دادم و الآن که در نوزدهمین سال کاری خود هستم از این که این رشته را انتخاب کردم بسیار خوشحالم چون یکی از بهترین رشته هایی است که یک فرد میتواند با آن سروکار داشته باشد و بتواند آن را انجام دهد.
آیا شما به صورت کلّی مهاجرت را به دانشجویان پیشنهاد می‌دهید؟
در این چند سال اخیر بسیاری از موارد در این رشته، مخصوصاً در رشته دام کوچک تغییر کرده، وقتی که من ۲سال قبل به دلیل سمپادیوم قلب تهران که جامعه دامپزشکی من را دعوت کردند، به ایران آمدم و از نزدیک، عملکرد دانشگاه ها را دیدم، خیلی خوشحال شدم، چون نسبت به ۱۳قبل که من به آنکارا آمدم، در ایران در این رشته خیلی پیشرفت کرده بودند.
اولاً مهاجرت کاری به دلیل کار بهتر و یا موقعیت بهتر، اعتقاد من این است که این موقعیت را ما می‌توانیم برای خود فراهم کنیم ولی در شرایط فعلی ایران، دانشجویان و پزشکان این رشته تلاش زیادی می‌کنند ولی متأسفانه وضعیت فعلی ایران به اندازه کافی مناسب نیست تا شما تلاش کنید و به موقعیت مناسبی برسید، به همین دلیل دوستانی که به مهاجرت فکرمی‌کنند را ناحق نمی‌دانم ولی در این لایو خواهم گفت که مهاجرت با یک کلمه مهاجرت تمام نمی‌شود و پشت پرده مهاجرت تلاش و زحمت زیادی هست تا بخواهیم به آن چیزی که می‌خواهیم برسیم، باید حداقل ۱۰ سال تلاش زیادی داشته باشیم.
از نظر پیشنهاد، این را می گویم که همیشه دلم در ایران است و تحقسق میکنم و از کارهای بچه های این رشته در ایران لذّت می‌برم و در فضای مجازی با آنها صحبت میکنم و تشویقشان می‌کنم و این یکی از آرزوهای من است که بتوانم در ایران کار کنم و وقتی که دکتر نادریان من را بعد از ۲ سال در کنگره دید، به من گفت: کجا رفتی؟ و وقتی من گفتم که رفتم ترکیه، عصبانی شد و گفت که ما روی شما کار کردیم که شما را برسانیم به اینجا و شما بروید برای کشورهای دیگر کار کنید؟ ومن گفتم: آقای دکتر خیلی متأسفم برای این موضوع.
من مهاجرت را پیشنهاد نمی‌کنم ولی اگر دوستان به دلایلی که گفتم مجبور به این کار شدن میتونم کمک کنم و مشاوره بدم
برای ادامه تحصیل در خارج از ایران چه مواردی را باید در اولویت قرار بدهیم برای انتخاب کشور مقصد؟
در دنیا، مخصوصاً در آمریکا، برای یکسان سازی دوره تحصیلات تکمیلی، کالج های تخصصی دامپزشکی را را معرفی کردند، یعنی شما وقتی در کالج واقع در هر قاره تحصیل کنید و فارغ التحصیل بشوید، کلّ کشورهای داخل آن قارّه مدرک شما را قبول دارند. این قضیه را ما در ترکیه در این ۱۰سال شروع کردیم ولی آمریکا و اروپا از قبل شروع کرده بودند؛ این کالج ها اغلب فارغ التحصیل های خودشان را برای دوره تخصصی می‌گیرند و افرادی که مشکل اقامتی نداشته باشند و بتوانند مدرک تحصیلی خود را در آن سیستم معادلسازی کنند، به آنها یک سال روتیشن اینتنشیپی می‌دهند تا یک سال کار کنند و بعد امتحان بدهند و وارد دوره تخصص شوند.
به همین دلیل نمیتوانم کشور خاصی را پیشنهاد کنم و قاره به قاره قوانین متفاوت هست و کسایی که قصد رفتن به آمریکا یا اروپا را دارند میتوانم قوانین را برایشان بخوانم؛ ولی در رشته دام پزشکی که گستره است که بعضی از دانشجویان در علوم پایه هستند و بعضی دیگر در علوم بالینی هستند و بعضی هم در مواد غذایی هستند ولی بیشتر بچه های علوم پایه، علاقه دارند در بخش پزشکی فعالیت کنند، از دوستان خودم افرادی بودند که در انستیتوها فعالیت کردند و مقاله های مه و باارزشی چاپ کردند و توانستند بروند و در سطح اروپا و آمریکا فعالیت کنند واین موارد، الآن هم هستند.
ولی افرادی که قصد انجام فعالیت بالینی دارند، متأسفانه کار خیلی سخت شده، چون که کشور های خارجی افرادی را بیشتر میپذیرند که در سیستم خودشان کار کرده و آموزش دیده باشد و در این مورد حق با آنها است چون، دوستانی که در بحث داخلی کار می‌کنند، در کتاب، از اول تا آخر بعضی موارد نوشته شده است موارد تشخیصی و موارد تشخیصی تهاجمی، جالب این که همه‌ی این موارد را آنجا آموزش میدهند و وقتی شما می‌خواهید خارج از اون قاعده وارد سیستم آنها بشوید، نسبت به آنها خیلی موفق نخواهید بود، همینطور افرادی که در اروپا فارغ التحصیل می‌شوند در آمریکا این مشکل را دارند؛ در واقع آنها اطراف خودشان دیواری کشیده اند و افرادی که سیستم آنها را نداشته باشند به سختی می‌پذیرند. به همین دلیل برای رسیدن به یک موقعیت خوب باید خیلی زحمت بکشید. بهترین در این زمینه آمریکا است، مدرکتان را بگیرید و امتحان آن کشور رو بدهید و اطلاعات هم در اینترنت هست، همین طور انگلیسی خود را تقویت کنید و اگر توانستید این مراحل را طی کنید، آخرکار شما یک متخصص بالینی در قاره آمریکا می‌شوید که می توانید در دانشگاه ها و بیمارستان های این قاره کار انجام دهید. در سطح پایین تر هم اروپا هست.
شرایط ادامه تحصیل در ترکیه چگونه هست و به چه رزومه ای نیاز است؟
در ترکیه مراحل تحصیلی مانند ایران نیست، دامپزشکی ۵سال است و آخر یک پروژه تمام می‌کنند که فقط به استاد نشان داده می‌شود. حالت سمینار پایان نامه و پایان نامه ۱ و ۲ و۳ را ندارند و با تحویل یک پروژه فارغ التحصیل می‌شوند و به این ۵سال، دوره‌ی لیسانس دامپزشکی می‌گویند. بعد از لیسانس می‌توانند فوق لیسانس بخوانند و یا اینکه مستقیم دکتری را شروع کنند، یعنی برای شروع دکتر پیش نیازی وجود ندارد. دوره فوق لیسانس هم دو نوع است، یعنی با پایان نامه و یا بدون پایان نامه، و اساتید هر یک از بخش های دانشگاهی، تعداد مورد نیاز متخصص در هر زمینه در انستیتو تحصیلات تکمیلی را اعلام می‌کنند و افرادی که علاقه مند به شرکت هستند از طریق اینترنت درخواست می‌دهند و برای ملاقات یا امتحان با استاد صحبت میکنند که این در مورد دانشجویان ترکی است ولی دانشجویان خارجی به این صورت عمل می‌کنند که قبل از دوره ای که ملاقات با استاد صورت می‌گیرد، با استاد صحبت می‌کند و درصورت دریافت نظر مساعد استاد، استاد ثبت می‌کند که در این ترم به طور مثال ۳دانشجوی ترکی و ۱ دانشجوی خارجی می‌خواهم که به این مورد کنتنژانت می‌گویند و افرادی که مورد نظر استاد بودند مدارک خود را ارائه می‌دهند وبعد ملاقات میکنند و وارد دوره می‌شوند و حالت ها و زمان های این مراحل به نسبت دانشگاه ها متفاوت است. مدرکی که ما می گیریم معادلسازی میکنند و لیسانس می‌نویسند.
دوستانی که به ترکیه می‌آیند باید ابتدا مدرک را معادلسازی کنند، اصل مدرک دانشنامه و ترجمه ترکی را به همراه اصل ریزنمرات و ترجمه ترکی و فتوکپی پاسپورت را به سازمان آموزش عالی ترکیه تحویل می‌دهند و مدرک معادلسازی شده آنها بعد از ۲ یا ۳ ماه آماده می‌شود و علاوه بر این مدرک، امتحان زبان ترکی که تومر هست که حداقل بین ۶۰ تا ۷۰ درصد باید باشد و علاوه بر اینها یک امتحان زبان انگلیسی هم باید بدهند و همینطور امتحان آلس برای دوره های فوق لیسانس و دکتری که این امتحان شامل دو بخش ادبیات ترکی و ریاضی است که بیشتر سوالات تست هوش است را باید بدهند و بعد از تحویل این مدارک می‌توانند ثبت نام کنند.
مطرح ترین دانشکده های ترکیه کدام دانشکده ها اند؟
در اینجا هم مانند ایران متأسفانه تعداد دانشکده ها زیاد است؛ ولی از دانشکده های خوب،می‌توانیم دانشگاه آنکارا که خیلی ساختار خوبی دارد و مورد تایید اتحادیه اروپا است و دانشکده دامپزشکی استانبول و دانشکده دامپزشکی بورسا و دانشکده دامپزشکی کونیا را نام ببریم که خیلی خوب هستند، دوستانی که لاین دام کوچک مدنظرشان هست دانشکده های آنکارا و استانبول و بورسا را پیشنهاد میکنم به دلیل اینکه تعداد کیس زیادی دارند و هر نفر روزی ۳۰ تا ۳۵ مریض را می‌توانند معاینه کنند ولی برای دام بزرگ دانشگاه الازیغ و کونیا خوب هست که کونیا بهتر است چون اساتید سطح بالایی دارد.
جایگاه دانشگاه های دامپزشکی ترکیه نسبت به اروپا چگونه است؟
دانشگاه های آنکارا، استانبول و بورسا بسیار خوب است بدلیل اینکه اساتید بسیار خوبی دارند ولی در دوره های بالینی موضوع متفاوت است بدلیل اینکه اساتید ترکیه کیس زیاد نمی‌بینند و فقط روی مقاله و تحقیقات بیشتر کار می‌کنند البته به جز جراح ها و دوستانی که می‌آیند باید بیشتر روی مطالعات و کتاب ها حساب بازکنند و کار کنند و تلاش کنند و از رزیدنت های سال بالایی آموزش را یاد بگیرند. دانشگاه بورسا از این نظر بهتر است چون اساتید با دانشجویا مریض می‌بینند در صورتی که دانشگاه آنکارا راخلی اصلاً کسی نمی آید که مریض ببیند به جز یک نفر که هم دوره من بود که دانشیار شد که الان هم خیلی باسواد هست ولی جراحی هایش همه فعال هستند و کار می‌کنند در این زمینه. در مبحث بالینی اساتید ایرانی خیلی بهتر از اینجا هستند ولی در پاتوبیولوژی نمی توانم اطلاعات بدهم چون اطلاعی ندارم. دلیل این برتری در ایران، سیستم آموزشی خوب ایران است. در ترکیه با اینکه شرایط و امکانات خوبی دارند ولی زیاد خود را به سختی نمی اندازند.
مورد جدیدی که در ترکیه شروع شده این است که قبل از معادلسازی مدرک از فرد امتحانی گرفته می‌شود یا اینکه یک سال پیش دانشگاهی خوانده می‌شود وبعد مدرک فرد معادلسازی می‌شود که این امتحان در گذشته برای ما نبود وما مستقیم و بدون هیچ امتحانی مدرکمان را برای معادلسازی به سازمان آموزش عالی ترکیه ارائه میدادیم.
برای اخذ مجوز فعالیت در ترکیه (احداث کلینیک یا بیمارستان) به چه شرایطی نیاز است؟
تا زمانیکه سیتیزنشیپ تر کیه نباشید اجازه کار ندارید، یعنی اینکه شما هر رشته ای را بخوانید، در ترکیه فقط مدرک لیسانس شما مورد قبول واقع می‌شود که همان مدرک دامپزشکی است و تخصص شما پذیرفته نمی‌شود. دامپزشکی در ترکیه جزء حرفه های ممنوعه است مانند داروسازی، حقوق، معماری و دندانپزشکی ، یعنی طبق قانون بسیار قدیمی طبابات، افراد خارجی نمی‌توانند در این حرفه ها فعالیت کنند، این قانون در سال ۲۰۱۲ به نفع پزشکی تغییر کرد و افرادی که پزشک اند و خارجی اند می‌توانند در این کشور کار کنند ولی باقی رشته ها( دامپزشکی، معماری، داروسازی و حقوق) همچنان ممنوع هستند. تا سال ۲۰۱۳ اگر فردی خواهان کار در این کشور بود، می‌توانست به عنوان سرمایه گذار خارجی در این کشور فعالیت کند مانند تاسیس بیمارستان، اما از سال ۲۰۱۳ به بعد این هم ممنوع شد به دلیل اینکه پت شاپ ها خیلی ثروتمند شده بودند و قدرت داشتند و می‌توانستند دانشجویان عمومی را بدست بیاورند و هرکاری خواستند انجام دهند که باعث شد دولت این امر را ممنوع کند ولی طبق آخرین اعلامیه برای گرفتن حق امضاء از اتاق دامپزشکی در این کشور باید کارت ملّی این کشور را داشته باشید و در غیر اینصورت نمی‌توانید در این کشور کار بکنید.
وضعیت درآمد و منزلت اجتماعی دامپزشک ها در ترکیه چگونه است؟
از شرق به غرب ترکیه این مورد بهتر می‌شود ولی به صورت کلی مردم ترکیه بسیار دوستدار حیوانات اند مخصوصاً گربه و ضرب المثل بسیار جالبی هم در این مورد دارند که عبارت است از:« وقتی وارد یک کوچه می‌شوی اگر سگ و گربه های آن کوچه از تو فرار نکردند، در آن کوچه یا خانه بخر و یا خانه اجار کن». در لاین دام بزرگ و یا دام کوچک، دامپزشک هایی که خوب کار می‌کنند، از وضعیت اقتصادی و شرایط اجتماعی خوبی بسیار خوبی برخوردارند. این نظر شخصی من است که ما دامپزشک ها می‌توانیم به کمک همدیگر شأن م منزلت این رشته را بالا ببریم. در ایران ما دامپزشک ها در مقابل پزشک ها سرخورده بودیم در صورتی که در ترکیه این چنین نیست و همه رشته ها معمولا در شرایط اجتماعی یکسانی هستند.
از نظر شما مهم ترین تفاوت کاری که در بین دامپزشک ها در بین ترکیه و ایران چه چیزی است؟
ترکیه دوره دامپزشکی ۵ سال است، ترکیه بخش رادیولوژی و آزمایشگاه ندارد و کارهای علوم آزمایشگاهی را بیولوژیست ها( زیست شناس ها) انجام می‌دهند. در اینجا متخصص آزمایشگاه نیست و متخصص بیوشیمی به جای آن فعالیت می‌کند و تدریس می‌کند. رادیولوژی ندارند و فقط متخصصین جراحی، ۲واحد رادیولوژی تدریس می‌کنند و درس سونوگرافی را متخصصین داخلی تدریس می‌کنند و فقط در حد نشان دادن کیس ها. تلقیح مصنوعی در این کشور یک دپارتمان است که سیستم آموزشی در این کشور بر اساس آلمان است ولی در ایران براساس فرانسه و انگلستان و آمریکا است. عقیم سازی حیوانات ماده را ژنیکولوژیست ها انجام می‌دهند و عقیم سازی حیوانات نر را جراح ها انجام می‌دهند. ECG را بخش فیزیولوژی انجام می‌دهد. بخش اعصاب و ژنیکولوژی حیوانات خانگی و بخش چشم را در داخلی، هیچ کس نه تدریس می‌کند و نه کار می‌کند و این ها را جراح ها انجام می‌دهند و ژنیکولوژی را هم بخش ژنیکولوژی انجام می‌دهد. بیمارستان های تخصصی که در ایران موجود هستند در ترکیه اینطور نیست و اکثر بیمارستان ها عمومی اند ولی عمومی ها در حد تخصصی پیشرفت کرده اند چرا که می‌توانند اندوسکوپی و سونوگرافی و اکو قلب را به خوبی انجام دهند و سی تی اسکن سه بعدی هم یکی از نمونه هایی است که انجام می‌دهند. این امر تخصص اخیراً در این کشور شروع شده و دانشجویانی که عمومی را تمام می‌کنند به صورت کار در بخش خاصی وارد بیمارستان می‌شوند. بعد از سال ۲۰۱۰ کالج ها به صورت تخصصی تفکیک شدند. پیشنهاد من برای دامپزشک های جوان که فارغ التحصیل می‌شوند این است که حتماً تخصص بگیرند و هیچ دامپزشکی نباید عمومی بماند و باید تخصص بگیرد و در لاین تخصصی خود حتماً باید یک لاین فوق تخصصی انتخاب کند و در مورد جراح ها هم در این کشور همینگونه است.
از نظر شما چشم انداز دامپزشکی در ترکیه مساعد تر است یا در ایران؟
در ترکیه، چشم انداز دامپزشکی پیشرفت دارد و معیارهایی که ما برای این کار در نظر داریم از محل هایی که تازه تأسیس می‌شود و هزینه ای که برای دیزاین این مراکز پرداخت می‌شود و دوستانی که باهم ملحق شدند که بتوانند کار های فوق تخصصی را انجام دهند، می‌توان نام برد وما طبق این معیارها چشم انداز دامپزشکی را در ترکیه رو به پیشرفت می‌بینیم و در ایران هم همین طور است و پیشرفت این رشته مشهود است، البته این اطلاعات من در بخش دام کوچک است و من درمورد بقیه رشته ها اطلاعات زیادی ندارم. و بازهم به این نظر اعتقاد دارم که ما خودمان می‌توانیم آینده این رشته را بسازیم. ولی باتوجه به اینکه در ایران شرایط اتصادی مناسب نیست و هزینه های کار ما زیاد است و در ترکیه مانند ایران هنوز هم سیستم بیمه صورت نگرفته است در صورتی که در رشته های پزشکی سیستم بیمه وجود دارد ولی در دامپزشکی اینطور نیست.
ترکیه و ایران در این رشته چشم انداز مناسبی دارند و روبه پیشرفت اند مخصوصاً در لاین دام کوچک ولی در ترکیه امکانات زیاد هست و رقابت بازار هم زیاد است.
نظرتان در مورد طیور و پرندگان زینتی چگونه است؟
در ترکیه بخش طیور و پرندگان هم نداریم و مریض ها را بخش میکروبیولوژی معاینه می‌کنند. سیستم طیور و مرغداری های ترکیه بسیار خوب است ولی کسی از اینکه چه کسی این ها را ویزیت می‌کند اطلاعی ندارد و حتی در اینجا داروخانه دامپزشکی هم نیست.
آیا در حین تحصیل در دوره رزیدنتی می‌توان کار کرد و درآمد داشت؟
اکثریت در کلینیک ها کار می‌کنند، البته در استانبول که شهر بزرگی است مشکلی نیست و راحت است ولی در آنکارا به دلیل کوچک بودن ممکن است مشکل ساز شود.

مجری:آرمین پیشکاری

مهمان:دکتر هادی علی حسینی

گروه دامپزشکی ایران