به نام خداوند بخشنده بخشايشگر
عرض سلام و ادب و احترام دارم خدمت يكايك شما همراهان و سروران گرانقدر، اميدوارم كه حالتان خوب و ايام به كام و گذر عمر بر وفق مرادتان باشد، يكشنبه شبتان بخير و عافيت.
به لايوي ديگر از گروه دامپزشكي ايران خوش آمديد.
امشب مفتخريم كه در خدمت جناب آقاي دكتر هادي علي حسيني (متخصص بيماري هاي داخلي دام هاي كوچك از دانشكده دامپزشكي آنكارا و مؤسس بيمارستان دامپزشكي تراپيست استانبول) باشيم.
موضوع لايو: مهاجرت تحصيلي به تركيه و فعاليت دامپزشكان در تركيه
چطور شد كه دامپزشكي را براي ادامه تحصيل انتخاب كرديد؟
سلام عرض ميكنم به همه‌ي دوستان و همكاران و بزرگواران عزيز ممنون از اين فرصتي كه در اختيار ما قرار داديد تا در خدمتتان باشيم. من هادي علي حسيني ورودي سال74 دانشگاه آزاد اروميه هستم، يك سال مرخصي گرفتم و در سال81 فارغ التحصيل شدم؛ نفر اول اين رشته بودم به همين دليل توانستم در طرح نيروهاي متخصص به عنوان هيئت علمي وارد دانشگاه آزاد اروميه بشوم و در بخش دام هاي بزرگ در دانشگاه استخدام شدم، ولي چيزي كه دوست داشتم، دام كوچك بود و چون در آنجا جايي براي رشته مورد علاقه ام نبود گفتند كه شما در رشته دام بزرگ فعاليت كنيد؛ در همان سال 81 به كمك دوستان كلينيك دامپزشكي ايرانمهر را در اروميه تأسيس كرديم و اين جالب بود كه خودم دام كوچك كار مي كردم امّا در دانشگاه دام بزرگ تدريس مي كردم، تا اينكه بعد از اتمام سربازي در دوره تخصصي شركت كردم و در سال 84 علوم تحقيقات را قبول شدم در رشته دام بزرگ، 2سال خوندم امّا به دليل مشكلاتي كه با رئيس دانشگاه داشتم، نتوانستم بورسيه بگيرم، با اينكه هيئت علمي تمام وقت بود. يك از دانشجوهايم، دانشجوي دانشگاه آنكارا بود من را معرفي كرد به اين دانشگاه و من هم آمدم آنكارا و امتحان دادم و قبول شدم و در آنكارا ادامه تحصيل دادم. دليل انتخاب رشته دامپزشكي ، علاقه شخصي من بود، چون اكثر دانشجوهاي دانشگاه آزاد هنگام انتخاب رشته، رشته دامپزشكي را انتخاب ميكنند و به خاطر دوستي با حيوانات و كار در اين رشته، اين رشته را انتخاب كردم؛ در سالي كه ما وارد شديم شرايط مانند الآن نبود و اول كار بود و شرايط سخت بود ولي وقتي كه علاقه وجود داشته باشد ميتوانيد در رشته مورد علاقه خود پيشرفت كنيد كه اين نظر شخصي من است كه اگر در رشته مورد علاقه خود كار كنيد بهترين ها را مي‌توانيد بدست بياوريد.
من آمدم آنكارا تخصص را ادامه دادم و در اينجا ماندگار شدم.
آيا هنگام انتخاب رشته شما، موضوع علاقه باعث اين انتخاب شد؟
بله، چون همزمان با انتخاب رشته، كارداني علوم آزمايشگاهي دانشگاه سراسري تهران قبول شدم، امّا به دليل علاقه اين رشته را ادامه دادم و الآن كه در نوزدهمين سال كاري خود هستم از اين كه اين رشته را انتخاب كردم بسيار خوشحالم چون يكي از بهترين رشته هايي است كه يك فرد ميتواند با آن سروكار داشته باشد و بتواند آن را انجام دهد.
آيا شما به صورت كلّي مهاجرت را به دانشجويان پيشنهاد مي‌دهيد؟
در اين چند سال اخير بسياري از موارد در اين رشته، مخصوصاً در رشته دام كوچك تغيير كرده، وقتي كه من 2سال قبل به دليل سمپاديوم قلب تهران كه جامعه دامپزشكي من را دعوت كردند، به ايران آمدم و از نزديك، عملكرد دانشگاه ها را ديدم، خيلي خوشحال شدم، چون نسبت به 13قبل كه من به آنكارا آمدم، در ايران در اين رشته خيلي پيشرفت كرده بودند.
اولاً مهاجرت كاري به دليل كار بهتر و يا موقعيت بهتر، اعتقاد من اين است كه اين موقعيت را ما مي‌توانيم براي خود فراهم كنيم ولي در شرايط فعلي ايران، دانشجويان و پزشكان اين رشته تلاش زيادي مي‌كنند ولي متأسفانه وضعيت فعلي ايران به اندازه كافي مناسب نيست تا شما تلاش كنيد و به موقعيت مناسبي برسيد، به همين دليل دوستاني كه به مهاجرت فكرمي‌كنند را ناحق نمي‌دانم ولي در اين لايو خواهم گفت كه مهاجرت با يك كلمه مهاجرت تمام نمي‌شود و پشت پرده مهاجرت تلاش و زحمت زيادي هست تا بخواهيم به آن چيزي كه مي‌خواهيم برسيم، بايد حداقل 10 سال تلاش زيادي داشته باشيم.
از نظر پيشنهاد، اين را مي گويم كه هميشه دلم در ايران است و تحقسق ميكنم و از كارهاي بچه هاي اين رشته در ايران لذّت مي‌برم و در فضاي مجازي با آنها صحبت ميكنم و تشويقشان مي‌كنم و اين يكي از آرزوهاي من است كه بتوانم در ايران كار كنم و وقتي كه دكتر نادريان من را بعد از 2 سال در كنگره ديد، به من گفت: كجا رفتي؟ و وقتي من گفتم كه رفتم تركيه، عصباني شد و گفت كه ما روي شما كار كرديم كه شما را برسانيم به اينجا و شما برويد براي كشورهاي ديگر كار كنيد؟ ومن گفتم: آقاي دكتر خيلي متأسفم براي اين موضوع.
من مهاجرت را پيشنهاد نمي‌كنم ولي اگر دوستان به دلايلي كه گفتم مجبور به اين كار شدن ميتونم كمك كنم و مشاوره بدم
براي ادامه تحصيل در خارج از ايران چه مواردي را بايد در اولويت قرار بدهيم براي انتخاب كشور مقصد؟
در دنيا، مخصوصاً در آمريكا، براي يكسان سازي دوره تحصيلات تكميلي، كالج هاي تخصصي دامپزشكي را را معرفي كردند، يعني شما وقتي در كالج واقع در هر قاره تحصيل كنيد و فارغ التحصيل بشويد، كلّ كشورهاي داخل آن قارّه مدرك شما را قبول دارند. اين قضيه را ما در تركيه در اين 10سال شروع كرديم ولي آمريكا و اروپا از قبل شروع كرده بودند؛ اين كالج ها اغلب فارغ التحصيل هاي خودشان را براي دوره تخصصي مي‌گيرند و افرادي كه مشكل اقامتي نداشته باشند و بتوانند مدرك تحصيلي خود را در آن سيستم معادلسازي كنند، به آنها يك سال روتيشن اينتنشيپي مي‌دهند تا يك سال كار كنند و بعد امتحان بدهند و وارد دوره تخصص شوند.
به همين دليل نميتوانم كشور خاصي را پيشنهاد كنم و قاره به قاره قوانين متفاوت هست و كسايي كه قصد رفتن به آمريكا يا اروپا را دارند ميتوانم قوانين را برايشان بخوانم؛ ولي در رشته دام پزشكي كه گستره است كه بعضي از دانشجويان در علوم پايه هستند و بعضي ديگر در علوم باليني هستند و بعضي هم در مواد غذايي هستند ولي بيشتر بچه هاي علوم پايه، علاقه دارند در بخش پزشكي فعاليت كنند، از دوستان خودم افرادي بودند كه در انستيتوها فعاليت كردند و مقاله هاي مه و باارزشي چاپ كردند و توانستند بروند و در سطح اروپا و آمريكا فعاليت كنند واين موارد، الآن هم هستند.
ولي افرادي كه قصد انجام فعاليت باليني دارند، متأسفانه كار خيلي سخت شده، چون كه كشور هاي خارجي افرادي را بيشتر ميپذيرند كه در سيستم خودشان كار كرده و آموزش ديده باشد و در اين مورد حق با آنها است چون، دوستاني كه در بحث داخلي كار مي‌كنند، در كتاب، از اول تا آخر بعضي موارد نوشته شده است موارد تشخيصي و موارد تشخيصي تهاجمي، جالب اين كه همه‌ي اين موارد را آنجا آموزش ميدهند و وقتي شما مي‌خواهيد خارج از اون قاعده وارد سيستم آنها بشويد، نسبت به آنها خيلي موفق نخواهيد بود، همينطور افرادي كه در اروپا فارغ التحصيل مي‌شوند در آمريكا اين مشكل را دارند؛ در واقع آنها اطراف خودشان ديواري كشيده اند و افرادي كه سيستم آنها را نداشته باشند به سختي مي‌پذيرند. به همين دليل براي رسيدن به يك موقعيت خوب بايد خيلي زحمت بكشيد. بهترين در اين زمينه آمريكا است، مدركتان را بگيريد و امتحان آن كشور رو بدهيد و اطلاعات هم در اينترنت هست، همين طور انگليسي خود را تقويت كنيد و اگر توانستيد اين مراحل را طي كنيد، آخركار شما يك متخصص باليني در قاره آمريكا مي‌شويد كه مي توانيد در دانشگاه ها و بيمارستان هاي اين قاره كار انجام دهيد. در سطح پايين تر هم اروپا هست.
شرايط ادامه تحصيل در تركيه چگونه هست و به چه رزومه اي نياز است؟
در تركيه مراحل تحصيلي مانند ايران نيست، دامپزشكي 5سال است و آخر يك پروژه تمام مي‌كنند كه فقط به استاد نشان داده مي‌شود. حالت سمينار پايان نامه و پايان نامه 1 و 2 و3 را ندارند و با تحويل يك پروژه فارغ التحصيل مي‌شوند و به اين 5سال، دوره‌ي ليسانس دامپزشكي مي‌گويند. بعد از ليسانس مي‌توانند فوق ليسانس بخوانند و يا اينكه مستقيم دكتري را شروع كنند، يعني براي شروع دكتر پيش نيازي وجود ندارد. دوره فوق ليسانس هم دو نوع است، يعني با پايان نامه و يا بدون پايان نامه، و اساتيد هر يك از بخش هاي دانشگاهي، تعداد مورد نياز متخصص در هر زمينه در انستيتو تحصيلات تكميلي را اعلام مي‌كنند و افرادي كه علاقه مند به شركت هستند از طريق اينترنت درخواست مي‌دهند و براي ملاقات يا امتحان با استاد صحبت ميكنند كه اين در مورد دانشجويان تركي است ولي دانشجويان خارجي به اين صورت عمل مي‌كنند كه قبل از دوره اي كه ملاقات با استاد صورت مي‌گيرد، با استاد صحبت مي‌كند و درصورت دريافت نظر مساعد استاد، استاد ثبت مي‌كند كه در اين ترم به طور مثال 3دانشجوي تركي و 1 دانشجوي خارجي مي‌خواهم كه به اين مورد كنتنژانت مي‌گويند و افرادي كه مورد نظر استاد بودند مدارك خود را ارائه مي‌دهند وبعد ملاقات ميكنند و وارد دوره مي‌شوند و حالت ها و زمان هاي اين مراحل به نسبت دانشگاه ها متفاوت است. مدركي كه ما مي گيريم معادلسازي ميكنند و ليسانس مي‌نويسند.
دوستاني كه به تركيه مي‌آيند بايد ابتدا مدرك را معادلسازي كنند، اصل مدرك دانشنامه و ترجمه تركي را به همراه اصل ريزنمرات و ترجمه تركي و فتوكپي پاسپورت را به سازمان آموزش عالي تركيه تحويل مي‌دهند و مدرك معادلسازي شده آنها بعد از 2 يا 3 ماه آماده مي‌شود و علاوه بر اين مدرك، امتحان زبان تركي كه تومر هست كه حداقل بين 60 تا 70 درصد بايد باشد و علاوه بر اينها يك امتحان زبان انگليسي هم بايد بدهند و همينطور امتحان آلس براي دوره هاي فوق ليسانس و دكتري كه اين امتحان شامل دو بخش ادبيات تركي و رياضي است كه بيشتر سوالات تست هوش است را بايد بدهند و بعد از تحويل اين مدارك مي‌توانند ثبت نام كنند.
مطرح ترين دانشكده هاي تركيه كدام دانشكده ها اند؟
در اينجا هم مانند ايران متأسفانه تعداد دانشكده ها زياد است؛ ولي از دانشكده هاي خوب،مي‌توانيم دانشگاه آنكارا كه خيلي ساختار خوبي دارد و مورد تاييد اتحاديه اروپا است و دانشكده دامپزشكي استانبول و دانشكده دامپزشكي بورسا و دانشكده دامپزشكي كونيا را نام ببريم كه خيلي خوب هستند، دوستاني كه لاين دام كوچك مدنظرشان هست دانشكده هاي آنكارا و استانبول و بورسا را پيشنهاد ميكنم به دليل اينكه تعداد كيس زيادي دارند و هر نفر روزي 30 تا 35 مريض را مي‌توانند معاينه كنند ولي براي دام بزرگ دانشگاه الازيغ و كونيا خوب هست كه كونيا بهتر است چون اساتيد سطح بالايي دارد.
جايگاه دانشگاه هاي دامپزشكي تركيه نسبت به اروپا چگونه است؟
دانشگاه هاي آنكارا، استانبول و بورسا بسيار خوب است بدليل اينكه اساتيد بسيار خوبي دارند ولي در دوره هاي باليني موضوع متفاوت است بدليل اينكه اساتيد تركيه كيس زياد نمي‌بينند و فقط روي مقاله و تحقيقات بيشتر كار مي‌كنند البته به جز جراح ها و دوستاني كه مي‌آيند بايد بيشتر روي مطالعات و كتاب ها حساب بازكنند و كار كنند و تلاش كنند و از رزيدنت هاي سال بالايي آموزش را ياد بگيرند. دانشگاه بورسا از اين نظر بهتر است چون اساتيد با دانشجويا مريض مي‌بينند در صورتي كه دانشگاه آنكارا راخلي اصلاً كسي نمي آيد كه مريض ببيند به جز يك نفر كه هم دوره من بود كه دانشيار شد كه الان هم خيلي باسواد هست ولي جراحي هايش همه فعال هستند و كار مي‌كنند در اين زمينه. در مبحث باليني اساتيد ايراني خيلي بهتر از اينجا هستند ولي در پاتوبيولوژي نمي توانم اطلاعات بدهم چون اطلاعي ندارم. دليل اين برتري در ايران، سيستم آموزشي خوب ايران است. در تركيه با اينكه شرايط و امكانات خوبي دارند ولي زياد خود را به سختي نمي اندازند.
مورد جديدي كه در تركيه شروع شده اين است كه قبل از معادلسازي مدرك از فرد امتحاني گرفته مي‌شود يا اينكه يك سال پيش دانشگاهي خوانده مي‌شود وبعد مدرك فرد معادلسازي مي‌شود كه اين امتحان در گذشته براي ما نبود وما مستقيم و بدون هيچ امتحاني مدركمان را براي معادلسازي به سازمان آموزش عالي تركيه ارائه ميداديم.
براي اخذ مجوز فعاليت در تركيه (احداث كلينيك يا بيمارستان) به چه شرايطي نياز است؟
تا زمانيكه سيتيزنشيپ تر كيه نباشيد اجازه كار نداريد، يعني اينكه شما هر رشته اي را بخوانيد، در تركيه فقط مدرك ليسانس شما مورد قبول واقع مي‌شود كه همان مدرك دامپزشكي است و تخصص شما پذيرفته نمي‌شود. دامپزشكي در تركيه جزء حرفه هاي ممنوعه است مانند داروسازي، حقوق، معماري و دندانپزشكي ، يعني طبق قانون بسيار قديمي طبابات، افراد خارجي نمي‌توانند در اين حرفه ها فعاليت كنند، اين قانون در سال 2012 به نفع پزشكي تغيير كرد و افرادي كه پزشك اند و خارجي اند مي‌توانند در اين كشور كار كنند ولي باقي رشته ها( دامپزشكي، معماري، داروسازي و حقوق) همچنان ممنوع هستند. تا سال 2013 اگر فردي خواهان كار در اين كشور بود، مي‌توانست به عنوان سرمايه گذار خارجي در اين كشور فعاليت كند مانند تاسيس بيمارستان، اما از سال 2013 به بعد اين هم ممنوع شد به دليل اينكه پت شاپ ها خيلي ثروتمند شده بودند و قدرت داشتند و مي‌توانستند دانشجويان عمومي را بدست بياورند و هركاري خواستند انجام دهند كه باعث شد دولت اين امر را ممنوع كند ولي طبق آخرين اعلاميه براي گرفتن حق امضاء از اتاق دامپزشكي در اين كشور بايد كارت ملّي اين كشور را داشته باشيد و در غير اينصورت نمي‌توانيد در اين كشور كار بكنيد.
وضعيت درآمد و منزلت اجتماعي دامپزشك ها در تركيه چگونه است؟
از شرق به غرب تركيه اين مورد بهتر مي‌شود ولي به صورت كلي مردم تركيه بسيار دوستدار حيوانات اند مخصوصاً گربه و ضرب المثل بسيار جالبي هم در اين مورد دارند كه عبارت است از:« وقتي وارد يك كوچه مي‌شوي اگر سگ و گربه هاي آن كوچه از تو فرار نكردند، در آن كوچه يا خانه بخر و يا خانه اجار كن». در لاين دام بزرگ و يا دام كوچك، دامپزشك هايي كه خوب كار مي‌كنند، از وضعيت اقتصادي و شرايط اجتماعي خوبي بسيار خوبي برخوردارند. اين نظر شخصي من است كه ما دامپزشك ها مي‌توانيم به كمك همديگر شأن م منزلت اين رشته را بالا ببريم. در ايران ما دامپزشك ها در مقابل پزشك ها سرخورده بوديم در صورتي كه در تركيه اين چنين نيست و همه رشته ها معمولا در شرايط اجتماعي يكساني هستند.
از نظر شما مهم ترين تفاوت كاري كه در بين دامپزشك ها در بين تركيه و ايران چه چيزي است؟
تركيه دوره دامپزشكي 5 سال است، تركيه بخش راديولوژي و آزمايشگاه ندارد و كارهاي علوم آزمايشگاهي را بيولوژيست ها( زيست شناس ها) انجام مي‌دهند. در اينجا متخصص آزمايشگاه نيست و متخصص بيوشيمي به جاي آن فعاليت مي‌كند و تدريس مي‌كند. راديولوژي ندارند و فقط متخصصين جراحي، 2واحد راديولوژي تدريس مي‌كنند و درس سونوگرافي را متخصصين داخلي تدريس مي‌كنند و فقط در حد نشان دادن كيس ها. تلقيح مصنوعي در اين كشور يك دپارتمان است كه سيستم آموزشي در اين كشور بر اساس آلمان است ولي در ايران براساس فرانسه و انگلستان و آمريكا است. عقيم سازي حيوانات ماده را ژنيكولوژيست ها انجام مي‌دهند و عقيم سازي حيوانات نر را جراح ها انجام مي‌دهند. ECG را بخش فيزيولوژي انجام مي‌دهد. بخش اعصاب و ژنيكولوژي حيوانات خانگي و بخش چشم را در داخلي، هيچ كس نه تدريس مي‌كند و نه كار مي‌كند و اين ها را جراح ها انجام مي‌دهند و ژنيكولوژي را هم بخش ژنيكولوژي انجام مي‌دهد. بيمارستان هاي تخصصي كه در ايران موجود هستند در تركيه اينطور نيست و اكثر بيمارستان ها عمومي اند ولي عمومي ها در حد تخصصي پيشرفت كرده اند چرا كه مي‌توانند اندوسكوپي و سونوگرافي و اكو قلب را به خوبي انجام دهند و سي تي اسكن سه بعدي هم يكي از نمونه هايي است كه انجام مي‌دهند. اين امر تخصص اخيراً در اين كشور شروع شده و دانشجوياني كه عمومي را تمام مي‌كنند به صورت كار در بخش خاصي وارد بيمارستان مي‌شوند. بعد از سال 2010 كالج ها به صورت تخصصي تفكيك شدند. پيشنهاد من براي دامپزشك هاي جوان كه فارغ التحصيل مي‌شوند اين است كه حتماً تخصص بگيرند و هيچ دامپزشكي نبايد عمومي بماند و بايد تخصص بگيرد و در لاين تخصصي خود حتماً بايد يك لاين فوق تخصصي انتخاب كند و در مورد جراح ها هم در اين كشور همينگونه است.
از نظر شما چشم انداز دامپزشكي در تركيه مساعد تر است يا در ايران؟
در تركيه، چشم انداز دامپزشكي پيشرفت دارد و معيارهايي كه ما براي اين كار در نظر داريم از محل هايي كه تازه تأسيس مي‌شود و هزينه اي كه براي ديزاين اين مراكز پرداخت مي‌شود و دوستاني كه باهم ملحق شدند كه بتوانند كار هاي فوق تخصصي را انجام دهند، مي‌توان نام برد وما طبق اين معيارها چشم انداز دامپزشكي را در تركيه رو به پيشرفت مي‌بينيم و در ايران هم همين طور است و پيشرفت اين رشته مشهود است، البته اين اطلاعات من در بخش دام كوچك است و من درمورد بقيه رشته ها اطلاعات زيادي ندارم. و بازهم به اين نظر اعتقاد دارم كه ما خودمان مي‌توانيم آينده اين رشته را بسازيم. ولي باتوجه به اينكه در ايران شرايط اتصادي مناسب نيست و هزينه هاي كار ما زياد است و در تركيه مانند ايران هنوز هم سيستم بيمه صورت نگرفته است در صورتي كه در رشته هاي پزشكي سيستم بيمه وجود دارد ولي در دامپزشكي اينطور نيست.
تركيه و ايران در اين رشته چشم انداز مناسبي دارند و روبه پيشرفت اند مخصوصاً در لاين دام كوچك ولي در تركيه امكانات زياد هست و رقابت بازار هم زياد است.
نظرتان در مورد طيور و پرندگان زينتي چگونه است؟
در تركيه بخش طيور و پرندگان هم نداريم و مريض ها را بخش ميكروبيولوژي معاينه مي‌كنند. سيستم طيور و مرغداري هاي تركيه بسيار خوب است ولي كسي از اينكه چه كسي اين ها را ويزيت مي‌كند اطلاعي ندارد و حتي در اينجا داروخانه دامپزشكي هم نيست.
آيا در حين تحصيل در دوره رزيدنتي مي‌توان كار كرد و درآمد داشت؟
اكثريت در كلينيك ها كار مي‌كنند، البته در استانبول كه شهر بزرگي است مشكلي نيست و راحت است ولي در آنكارا به دليل كوچك بودن ممكن است مشكل ساز شود.

مجری:آرمین پیشکاری

مهمان:دکتر هادی علی حسینی

گروه دامپزشکی ایران