چکیده

کاسکو یا طوطی خاکستری آفریقایی، پرنده‌ای محبوب در کشورهای خاورمیانه وبهترین پرنده تقلیدکننده صدا در جهان است. کاسکو در اصل پرنده‌ای وحشی وبومی قاره آفریقاست که امروزه توسط پرورش دهندگان، دست آموز و به پرنده‌ای خانگی تبدیل شده است. کاسکو ها عمر طولانی دارند، نگهداری از آنان یک مسئولیت همیشگی بوده نه یک تفریح یا سرگرمی. تغذیه، شرایط زندگی و تأمین نیازها تأثیر بسزایی در طول عمر و سلامتشان دارد وبرای نگهداری از کاسکو بایستی امکاناتی مانند: قفس و محل قرارگیری مناسب آن، بهداشت دما و رطوبت محیط، غذا، ظروف قفس و وسایل بازی، فضای کافی برای پرواز و…را مهیا کرد. نگهداری از هر حیوان و پرنده‌ای دو بخش اصلی دارد: مراقبت جسمی و روحی.

کاسکو ها پرندگانی حساس اند و با اندک تغیری در شرایط زندگیشان دچار ترس، اضطراب و مشکلات بعد از آن می‌شوند؛ بنابراین آگاهی از ویژگی‌های آنان به حفظ سلامتشان کمک خواهد کرد. نهایتا نگهداری هرحیوانی اعم از پرندگان مانند کاسکو سبک زندگی فرد را تحت تأثیر قرارخواهد داد؛ بنابراین قبل از اخذ تصمیم به داشتن هر حیوانی بایستی از نحوه نگهداری آن آگاهی کامل کسب کرد.

ارکان نگهداری از هر حیوان و پرنده‌ای

همانگونه که گفته شد نگهداری از هر حیوان و پرنده‌ای دو بخش اصلی دارد:

1. مراقبت جسمی که شامل فراهم کردن رفاه، رعایت بهداشت و نظافت محیط زندگی، تهیه غذاهای مناسب، چکاپ‌های دوره‌ای توسط دکتر دامپزشک می‌باشد.
2. مراقبت روحی که شامل نوع رفتار و ایجاد حالت آرامش وامنیت در حیوان می‌گردد.

شروع نگهداری

کاسکو ها پرنده‌های ترسو و خجالتی هستند؛ بنابراین ایجاد صمیمیت با آنها مدتی طول میکشد. در روزهای اولیه قفس کاسکو را در مکان کم تردد خانه بدور از حیوانات خانگی دیگر، تلویزیون، بلندگو، دود دخانیات و محل بازی کودکان قرار دهید و کار رسیدگی به آن‌را دراختیار یک فرد خاص در خانه بگذارید و سعی کنید مکان قفس را تغییر ندهید؛ همچنین در این دوره که پرنده ناآشنا به محیط است، اقدام به استحمام و ناخن گیری نکنید. اندازه قفس بایستی متناسب جثه پرنده باشد به طوری که به راحتی بتواند در آن بالا برود و حرکت کند و بهتر است دو طرف قفس دیوار باشد تا پرنده احساس امنیت بیشتری بکند. قفس نباید در مسیر باد مستقیم کولر یا نزدیک به بخاری باشد. باتوجه به زیستگاه این پرنده محیط زندگی آنان بایستی گرم و مرطوب باشد (محدوده دمایی حداقل  18درجه و رطوبت 30 الی 50 درصد) کمبود رطوبت باعث ایجاد مشکلات پوستی و تنفسی خواهد شد. قفس بایستی دارای ارتفاع مناسب (یک ونیم متری زمین) و جنس قابل شستشو باشد و ساختارآن به گونه‌ای باشد که آسیبی به بدن پرنده وارد نکند. همچنین حاوی وسایل نگهداری کاسکو باشد.

وسایل نگهداری از کاسکو

• ظرف تمیز آب و غذا؛
• ابزار بازی؛
• میله‌ی استند یا نشیمنگاه مناسب؛
• غذا، آجیل، سبزیجات مناسب پرنده و … .

تغذیه

یکی دیگر از مهم‌ترین جنبه‌های نگهداری حیوانات، تغذیه مناسب است. غذای این پرنده شامل: میوه، سبزیجات، حبوبات پخته شده، خشکبار خام نظیر گردو فندق تخمه آفتاب گردان و…، غذا یا پلت‌های آماده و مناسب پرنده و یا گاهی ترکیب تخم مرغ با سبزیجات پخته شده و آب کافی و تمیز می‌باشد.

گاهی نیاز است به علت فقرِخوراک مصرفی از مکمل‌هایی مانند کلسیم یا ویتامین‌های مختلف استفاده کرد که بایستی حتما با مشورت دامپزشک باشد؛ همچنین از خوراندن خوراک‌هایی مانند مغز بوداده، نمک، شکر، کافئین، شکلات، غذاهای چرب و تغییر ناگهانی رژیم غذایی شدیدا خودداری شود. توجه داشته باشید مواد غذایی فاقد هرگونه کپک زدگی یا تغییر رنگ، بو و شکل باشد و حتی‌الامکان از مواد غذایی تازه یا خشک شده‌ی سالم برای تغذیه پرنده استفاده شود.

مراجعه به دکتر دامپزشک و انجام چکاپ‌های دوره‌ای وتست‌های تشخیص سلامت، تزریق واکسن و رسیدگی به ناخن‌ها و کوتاه کردن بال‌ها و… بایستی بطور منظم انجام شود.

مراقبت روحی از پرنده

بایستی در کنار رعایت تمامی این نکات مراقبت روحی از پرنده را مد نظر داشت؛ کاسکو ها بدليل علاقه به همنشينی با ساير همنوعانشان بصورت گله‌ای زندگی می‌کنند و اين احساس دوستی می‌تواند در يک پرنده خانگی به دوستی با انسان تبديل شود به طوريکه پرنده به راحتی عصبانيت يا ناراحتی صاحبش را تشخيص و نسبت به آن عکس العمل نشان دهد.

بایستی روزانه دقایقی را به سرگرمی او اختصاص داد. کاسکو ها به فضای باز علاقه زیادی دارند. آنها را برای مدتی در مکانی که فضای کافی برای پرواز داشته باشد آزاد بگذارید تا سلامت بمانند و دچار بیماری افسردگی نشوند. با کاسکو صحبت کنید؛ این پرندگان هوش وحس کنجکاوی زیادی دارند وصاحبان آنان با صرف حوصله و تکرار عبارت مورد نظرشان و حتی نشان دادن و یا اشاره کردن به شی یا کلمه مورد نظر به طوری که پرنده متوجه شود شما درباره چه چیزی صحبت می‌کنید، می‌تواند به سخنگو شدن این پرنده دوست‌داشتنی کمک کند. در صورتی که صاحبان برای صحبت کردن، سرگرمی و پرواز آنان زمانی را اختصاص ندهند، پرنده مریض و دچار افسردگی خواهد شد.

علائم افسردگی در کاسکو

علائم افسردگی می‌توان به: پرکنی، کزکردن و کم شدن اشتها اشاره کرد.

تولیدمثل کاسکو ها

کاسکو ها در سنین حدود 4 الی 6 سالگی قادر به تولیدمثل می‌باشند که برای این منظورباید جفت‌ها باگذر زمان با یکدیگرسازگار گردند و چون پرندگان سیستم تک همسری دارند و هر دو از جوجه‌ها مراقبت می‌کنند، بهتر است پس از تولیدمثل از یکدیگر جدا نشوند.

سخن پایانی

در نهایت شما باید بدانید نگهداری از چنین حیواناتی مانند کاسکو که عمری طولانی دارد (گاهی تا 80 سال)؛ یک مسئولیت همیشگی‌ست. وقتی سرپرستی یک حیوان یا پرنده‌ای را قبول می‌کنید، در واقع این کار یک تفریح یا سرگرمی نیست؛ بلکه قبول کردن مسئولیتی مهم است.

بایستی قبل از اقدام به این کار با مطالعه و کسب آگاهی از ویژگی‌ها و شرایط زندگی آن حیوان و بررسی توانایی‌های خود بهترین تصمیم را اخذ کرد. در غیر این صورت به دلیل عدم توانایی در فراهم کردن رفاه کامل حیوان حق طببیعی زندگی کردن از آنان سلب خواهد گشت.

منابع: مجموعه کتاب‌های کاسکو، اثر دکتر مسعود هاشمی / DQUAIL.COM