سبد خرید 0
ورود / ثبت نام

ورود کاربر!

فراموشی رمز؟ ثبت نام
This site is protected by reCAPTCHA and the Google
Privacy Policy and Terms of Service apply.
  • خانه
  • ویکی وت

    دندان پزشکی

    بیماری ها

    • بیماری های باکتریایی

    دام بزرگ

    • اسب
    • گاو
    • گوسفند و بز

    طیور

    • بوقلمون
    • پرندگان زینتی

    پادکست

    دام کوچک

    • سگ
    • آموزش افتر افکت
    • گربه

    علوم پایه

    • فارماکولوژی
    • میکروبیولوژی

    اگزوتیک

    آبزیان

    گفت و گو

    • لایو
  • آکادمی

    وبینار های دام کوچک

    وبینار های دام بزرگ

    وبینار های طیور

    وبینار های علوم پایه

    وبینار های آبزیان

    وبینار های آفلاین

    ثبت نام در وبینار ها

    آزمون های آنلاین

    • ثبت نام در آزمون های آنلاین
    • ورود به آزمون
  • فروشگاه
    • همه کتاب ها
    • کتاب‌های انتشارات نوربخش
    • کتاب‌های مؤسسه‌ی مصباح
    • کتاب‌های دکتر اوستا صدرزاده
    • کتاب‌های دکتر آذین توکلی
  • تماس با ما

بوتولیسم، از اول تا آخر!

بیماری‌ها ، بیماری‌های باکتریایی ، علوم پایه ، میکروبیولوژی
Posted by نگین مهدوی
آبان ۲۷, ۱۳۹۹
1.66k بازدید
بوتولیسم - گروه دامپزشکی ایران

بیماری بوتولیسم

چکیده

بیماری بوتولیسم ناشی از جنس­ کلستریدیوم بوتولینوم می­باشد که گسترشی جهانی دارد، زئونوز(مشترک بین انسان و دام) و بشدت کشنده است. توکسین(سم) عصبی بوتولینوم جزء قویترین توکسین هاست؛ سویه­ های مختلف این جنس از طریق بلع توکسین تولیدشده در موادغذایی موجب بیماری فرد می­شوند و با قطع انتقال میانجی­ های عصبی از­جمله استیل­کولین در  پایانه های عصب-عضله اثر خودرا می­گذارند و فرد یا حیوان نهایتا به علت فلجی تنفسی و اختلالات عروقی می ­میرد. با شناخت ویژگی­های باکتری و اسپور(هاگ)آن، شرایط رشد و توکسین ­زایی، کنترل و پیشگیری بیماری میتوان تا حد زیادی به تأمین سلامت فردی و جانوری کمک ­کرد و احتمال ابتلا به این بیماری عفونی را کاهش داد.

 

معرفی

بیماری بوتولیسم یک مسمومیت حاد و بسیار کشنده است که موجب فلج اعصاب حرکتی یا فلجی شل (flaccid paralysis) می­ شود. این بیماری ناشی از توکسین (سم) تولیدی توسط باکتری­ های جنس ­کلستریدیوم بوتولینوم می­باشد. اعضای این جنس گرم مثبت و large rod (میله ای شکل بزرگ)، بی­ هوازی اجباری، توانایی تولید اسپورِهای مقاوم به حرارت و مواد ضدعفونی کننده و همچنین تحمل کننده­ ی اکیسژن محیط درطولانی مدت، کاتالاز و اکسیداز منفی می­ باشند و pH مناسب برای رشد آن­ها نزدیک به خنثی یا بالاتر(۷-۷.۶) است.

کلستریدیوم بوتولینوم،عامل این بیماری، در بین انسان وحیوانات مشترک (زئونوز) است. پرندگان، گاو، گوسفند و اسب حیوانات حساس به این بیماری و خوک، سگ و گربه تاحدی مقاوم اند. اولین بارعامل این بیماری  از بافت­ های فردی که در اثر مسمومیت تلف شده­ بود و نیز از غذای مصرفی وی جدا شد. هاگ­ های این جنس در خاک و محیط ­های آبیِ ­مناطق­ مختلف ­دنیا پراکنده­ اند و در­شرایط مساعد ­محیطی مانند: شرایط بی­هوازی مثل کنسروهای گوشت، ماهی، سبزیجات، موادگیاهی پوسیده، لاشه ­های گندیده­ی جانوران و زخم ­ها، گرما و رطوبت مناسب جوانه زده وتکثیر پیدا می­ کنند و توکسین­های عصبی پایدار و شدیدا کشنده­ای را ایجاد­ می­ نمایند.

شرایط ایجاد مسمومیت بوتولیسم:

  1. وجود سویه­ های توکسین­زای این جنس در محیط
  2. ورود مولد توکسین به موادغذایی
  3. ایجاد شرایط مناسب جهت رشد و جوانه زدن هاگ­ها و تولید توکسین
  4. بلع توکسین توسط دام حساس

در صورت جمع نشدن این عوامل باهم احتمال بروز مسمومیت بسیار کم است و ازاین­ جهت علی­رغم پراکندگی هاگ­ های این باکتری در محیط به طورگسترده، مسمومیت ناشی از آن به وفور بروز نمی­کند.

بیماریزایی

توکسین عصبی تولید­ شده بعد از اینکه همراه با غذا وارد بدن شد از طریق روده جذب خون می ­شود و با جریان خون به اعصاب محیطی می ­رسد. درآنجا با گانگلیوزید (ترکیب یک جزء گلیکواسفنگولیپید با یک یا تعداد بیشتری سیالیک اسید مانند ان-استیل نورامینیک اسید) های غشایی اتصال می­یابد و پس از وارد شدن به سلول عصبی به سطح داخلی غشاء متصل می­ شود­­­­­ و از آزاد شدن استیل­کولین در محل اتصال عصب باعضله ممانعت می­کند و نتیجه آزاد نشدن استیل­کولین که از میانجی های عصبیِ ­تحریکی محسوب می­شود، ایجاد فلجی شل است و مرگ که به دنبال فلجی ماهیچه­ های تنفسی و اختلال در جریان خون رخ می­دهد.

همچنین انواع دیگری از بیماریزایی توکسین بوتولیسم وجود­­دارد به عنوان­ مثال: آلوده شدن زخم­ها توسط هاگ باکتری، ایجاد شرایط بی­هوازی و جوانه زدن آ­ن­ها، تولید توکسین درآن محل و انتقال توکسین به تمام نقاط بدن که به آن بوتولیسم زخم یا بوتولیسم توکسینی-عفونی گفته می­شود و در کره اسب­ها و اسب­های بالغ ایجاد سندرم کره اسب لرزان می­کند؛ یا در اثر مصرف عسل آلوده به هاگ این باکتری، به دلیل کامل نبودن فلور نرمال (میکروارگانیسم های­ مفید) دستگاه­ گوارش اطفال، هاگ در روده جوانه زده، تولید توکسین می­ کند و منجر به ایجاد بوتولیسم توکسینی-عفونی داخل روده ای یا بوتولیسم اطفال می­شود.

علائم درمانگاهی

دوره کمون(مدت زمان بین ورود عامل بیماریزا و ظهور علائم آن بیماری) ۳-۱۷  روز بر اساس توکسین بلعیده شده و بروز بیماری به صورت فوق حاد، حاد و تحت حاد

فوق حاد:

دام بدون نشان دادن علائم می­میرد.

حاد و تحت حاد:

فلجی پیشرونده عضلات(عمده ترین علامت) عدم تعادل و بیقراری، فلجی زبان، خشکی مخاطات و کاهش بزاق، عدم توانایی بلع غذا و نهایتا زمین­گیری وخم شدن مفاصل pastern (مفصل بین بند اول و دوم انگشت)، فلجی عضلات تنفسی و مرگ دام.

در انسان دوره کمون ۱۲-۴۸ ساعت است و اولین نشانه اختلال در تکلم و بلع می­باشد و سپس تورم و افتادگی پلک واختلال در بینایی (گشادی مردمک چشم و اختلال در عمل تطابق چشمی)، غذا یا آبی­ که خورده می­شود به علت فلجی عضلات به راحتی وارد نای شده و منجر به خفگی می­شود. این مسمومیت در انسان برخلاف دیگر مسمومیت ها از قبیل آلودگی با سم باکتری استافیلوکوکوس اورئوس در موادغذایی، بدون اسهال، استفراغ و تب است.

در انسان= اختلال درتکلم و بلع، بیحالی، اختلال در بینایی، خفگی

 

درمان

به منظور درمان بایستی در ابتدا از سرم ­های حاوی پادزهر(آنتی بادی) مونووالان(اختصاصی) و یا پلی والان(چند ظرفیتی) استفاده ­کرد و سپس استفاده از داروهای مسهل برای خروج توکسین از روده ­ها و نهایتا تجویز دارو­های محرک اعصاب مرکزی؛ البته باید درمان را در موارد تحت حاد بیماری که علائم به کندی پیشرفت می­کنند و شانس بهبودی وجود دارد انجام داد.

پیشگیری

درصورت­ وجود آلودگی در موادغذایی، پختن و گرم­ کردن ناکافی موادغذایی باعث غیرفعال شدن توکسین آنها نمی­ شود و بایستی مواد غذایی را به مقدار کافی حرارت­ داد مثلا حداقل به مدت ۶ دقیقه در دمای ۸۰ درجه سانتیگراد قرارگیرد.

به طورکلی هاگ و توکسین این باکتری بسیار مقاوم بوده و برای از بین بردن هاگ آن­ها به دمای ۱۲۱ درجه سانتیگراد به مدت ۱۵ دقیقه وتوکسین باکتری به دمای ۱۰۰درجه سانتیگراد به مدت ۲۰ دقیقه نیاز است.

معدوم ­ساختن لاشه­ ها از سطح مرتع و مبارزه با حشرات موذی که درتماس با لاشه ی دام آلوده بوده اند، کیفیت مناسب خوراک مانند عدم وجود لاشه ­ی جوندگان در مواد غذایی سیلوشده که گاها به طور تصادفی به مصرف دام می­رسند، از بین بردن گیاهان پوسیده و واردنکردن آن­ها به خوراک دام می­تواند در پیشگیری موثر باشد.

در مناطقی که بیماری به ­صورت بومی وجود­ دارد دام­های سالم را با توکسوئید (مایعی که ازتوکسین­های تولیدی میکروارگانیسم­های عفونی مثل کزاز و بوتولیسم ساخته­شده و با روش­های شیمیایی بی­ضرر می­شود بدون آنکه فعالیت آنتی ژنیشان را از دست بدهند) های اختصاصی مایه ­کوبی (تزریق آنتی ژن خاص بیماری مانند توکسوئید به صورت محاسبه شده به بدن فرد سالم که منجر­به ایجاد ایمنی فعال در بدن می­شود) می­کنند.

منابع: کتاب بیماری های باکتریایی دام نوشته ی دکتر رویا فیروزی و عبدالمحمد حسنی طباطبایی انتشارات دانشگاه تهران

اشتراک گذاری:
Tags: بوتولیسم،باکتری
About نگین مهدوی

دانشجوی دکتری عمومی دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

سایر نوشته های نگین مهدوی

مطالب زیر را حتما مطالعه کنید

پيومتر در سگ - گروه دامپزشکی ایران

پیومتر در سگ

  بررسی اجمالی   پیومتر یا عفونت رحم یکی از...
اضافه وزن در سگ ها - گروه دامپزشکی ایران

اضافه وزن در سگ‌ها

  اضافه وزن در سگ ها اضافه وزن یکی از...
واکسن کرونا

انجام تست یکی دیگر از واکسن‌های کرونا بر روی میمون

یکی از شرکت‌های دانش بنیان تولید واکسن کرونا بر پایه...
توکسوپلاسموزیس - گروه دامپزشکی ایران

توکسوپلاسموز

توکسوپلاسموز مقدمه: انگل داخل ­سلولی توکسوپلاسماگوندیی، عامل ایجادکننده ­ی بیماری...
سندرم فانکونی - گروه دامپزشکی ایران

سندروم فانکونی (Fanconi syndrome)

در سگ‌ها نیز مانند انسان مشکلات کلیوی می‌تواند بسیار خطرناک...
کلیسی ویروس گربه سانان

کلسی ویروس گربه سانان

کلسی ویروس گربه سانان   کلسی ویروس گربه سانان ویروسی...
قدیمی تر پادکست مزایای پرورش و نیز مصرف گوشت بوقلمون
جدیدتر دلایل بی ‌اشتهایی سگ‌ها

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

جستجو
Search for:
محصولات
  • نخستین سمپوزیوم ملی و مجازی طب داخلی و جراحی گربه سانان
  • اسهال و استفراغ مزمن در سگ‌ها
  • اورژانس‌های جراحی محوطه شکمی در سگ و گربه
  • سمینار حضوری مدیریت کسب‌وکار در دامپزشکی
نوشته‌های تازه
  • ایمپتیگو در سگ ها
  • جراحی جسم خارجی در حیوانات خانگی
  • اصول نگهداری صحیح از حیوانات خانگی
  • اختلالات گوارشی سگ ها
  • بیماری التهاب روده در سگ و گربه
Search for:
گروه دامپزشکی ایران

گروه دامپزشکی ایران با هدف ارتقا سطح آموزش دامپزشکی در سال ۱۳۹۸ ایجاد شد | درباره‌ی ما بیشتر بخوانید…

فهرست منو
  • وبینار ها
  • فروشگاه
  • وبلاگ
  • تماس با ما
  • درباره ما
مجوز ها

تمامی حقوق برای گروه دامپزشکان ایران محفوظ می باشد.


سبد خرید


حساب کاربری

صفحه اصلی

فروشگاه


آکادمی

دریچه‌ای رو به ایده‌های نوین! رد کردن

جستجو

جستجو با زدن Enter و بستن با زدن ESC

درج/ویرایش پیوند

نشانی مقصد را وارد نمایید

یا پیوند به محتوای موجود

    معیاری برای جستجو مشخص نشده است. نمایش دادن آخرین موارد. جستجو کنید یا برای انتخاب موارد، از کلیدهای جهت بالا و پایین استفاده کنید.