روز بازرسی میکروچیپ و ایمیلی که به این مناسبت از AVMA در یافت کردم بهانه‌ای شد تا راجع‌به ضرورت استفاده از این وسیله کوچک و بسیار کاربردی برای حیوانات‌خانگی‌تان بنویسم. در ابتدا بهتر است به معرفی میکروچیپ یا ریزتراشه بپردازیم:

میکروچیپ

میکروچیپ حیوانات قطعه‌ای با طول 11 تا 14 میلیمتر و 2 تا 2,2 قطر است و بهتر است بگوییم که بسیار شبیه یک دانه برنج است. نصب این ریزتراشه که با امواج رادیویی کار می‌کند نیز بسیار آسان، کوتاه و بدون درد بوده به این صورت که با سرنگی مخصوص در زیر پوست شانه یا پشت حیوان(در پرندگان داخل عضله سینه) قرار می‌گیرد. لازم به ذکر است که این وسیله نیاز به منبع تغذیه نداشته و تنها هنگام مجاورت با دستگاه اسکنر از طریق امواج فعال می‌شود.

این تراشه های کوچک در واقع به عنوان پایگاه داده دیجیتال حیوانات خانگی عمل می کنند و با نصب در بدن آنها، اطلاعات جامع و کاملی از حیوان و مالک آن در دیتابیس مخصوص ثبت می گردد

هر میكروچیپ دارای یك كد اختصاصی 15رقمی بوده كه در زمان ساخت توسط اشعه لیزر طراحی می گردد . این كدها غیر قابل تغییر و یا دستکاری بوده و در تمام مراحل حیات جاندار به عنوان عامل دقیق شناسایی استفاده می شود. مهم‌ترین ویژگی این ریزتراشه ها داشتن شماره شناسه منحصر به فرد می باشد و بعد از نصب در بدن حیوان اطلاعات آن در پایگاه داده مخصوص به ثبت می رسد. شماره شناسه ریزتراشه های ساخته شده توسط برندهای مختلف در تمام دنیا کاملا منحصر به فرد بوده و احتمال تکراری بودن آنها صفر است. دستگاه اسکنر میکروچیپ با تکنولوژی RFID نیز آن را توسط امواج رادیویی فعال نموده وتوسط امواج برگشتی به دستگاه ، كد اختصاصی ریزتراشه را تعیین می نماید.

این چیپ الکترونیکی با یک پوشش شیشه‌ای خاصی محافظت می شود که قطعه را از واکنش سیستم ایمنی جاندار دور نگه می‌دارد. همچنین بافت زنده جاندار يك لايه نازك از بافت همبند را بدور ميكروچيپ ايجاد كرده و آن را در محل كاشت ثابت و محفوظ نگه می دارد و امكان حركت را از آن گرفته و تا پایان زندگی بدون هیچگونه عوارضی همراه حیوان خواهد بود.

زمان نصب میکروچیپ به نوع حیوان و سن آن بستگی دارد، زیرا بدن هر یک از آنها در زمان‌ مختلفی از زندگی برای نصب ریزتراشه ها آمادگی پیدا می‌کند ولی به طور کل می‌توان گفت کاشت میکروچیپ سگ و گربه در بازه زمانی 5 تا 8 هفتگی و طبق تشخیص نظر دکتر دامپزشک انجام می‌پذیرد. پس از نصب تراشه نیز کد مخصوص آن در شناسنامه‌ی بهداشتی حیوان ثبت می‌شود.

توجه داشته باشید که میکروچیپ با GPS متفاوت بوده و میکروچیپ برای شناسایی حیوانات شماست اما دستگاه ردیاب GPS برای پیدا کردن و ردیابی حیوان شما بصورت لحظه ای است که اندازه‌ی ردیاب آن تقریبا به اندازه یک قوطی کبریت است.

صاحبان حیوانات خانگی در سراسر دنیا غالبا در بدن حیوانات خانگی خود میکروچیپ می‌کارند ولی در ایران با وجود این‌که در سال ١٣٨٢ سازمان دامپزشكی كشور پس از بررسی و مطالعه این تكنولوژی تائیدیه علمی و فنی استفاده از ریزتراشه را برای حیوانات را اعلام نمود این کار هنوز خیلی به رسمیت شناخنه نشده و عده زیادی از انجام آن سر باز می‌زنند.

البته کاشت میکروچیپ با توجه به کشوری که در آن زندگی می‌کنید قوانین مخصوص به خودش دارد. به عنوان مثال در انگلیس و اسکاتلند نصب ریزتراشه ها در بدن حیوانات با عمر بیشتر از 8 هفته کاملا اجباری می باشد. در صورت رعایت نکردن این قانون مالکین آنها تا 500 پوند جریمه می‌شوند. اما در حالت کلی می‌توان گفت در اغلب کشورها از جمله ایران نصب آن کاملا اختیاری می باشد.

این مساله به نوع حیوانات نیز بستگی دارد. به عنوان مثال در اسب های مسابقات در بسیاری از مواقع کاشت میکروچیپ برای ورود به زمین مسابقه اجباری است.

مزایای کاشت میکروچیپ :

کاشت میکروچیپ بصورت دایمی بوده و در مقایسه با سایر روشهای علامت گذاری حیوانات از قبیل خالکوبی و پلاکهای گردنی از مزایای بسیاری برخوردار می باشد چرا که پلاکهای گردنی می توانند از بدن جدا شوند و در روش خالکوبی همیشه احتمال کمرنگ شدن و یا ناخوانا بودن وجود دارد. ولی میکروچیپ تا پایان زندگی زیر پوست بدون عارضه وجود دارد و هنگام بررسی همانند روز اول کاشت قابل اسکن شدن هستند.همچنین احتمال یافتن حیوانات گم شده ای که دارای میکروچیپ هستند بسیار بیشتر از حیواناتی است که فاقد آن هستند. برای جابه‌جایی حیوانات به کشورهای دیگر نیز وجود میکروچیپ الزامی است.

ردیابی حیوانات دارای میکروچیپ :

بازخوانی شماره میکروچیپ فقط توسط دستگاههای اسکنر مخصوص که در اختیار کلینیک ها و بیمارستان ها وقرنطینه های دامپزشکی می باشد امکان پذیر است و به هیچ عنوان مانند دستگاههای جی پی اس توسط ماهواره قابل ردیابی نیست.

از آنجا که صاحب حیوانات خانگی ممکن است تغییر کند، بهتر است نسبت به بروزرسانی اطلاعات ثبت شده برای میکروچیپ حیوان اقدام شود. برای تغییر اطلاعات پایگاه داده میکروچیپ مورد نظر بهترین کار تماس گرفتن باکلینیک دامپزشکی‌ای می‌باشد که کاشت میکروچیپ را انجام داده‌است. بروزرسانی این اطلاعات بعد از تغییر اطلاعات مالک به شدت در شناسایی حیوانات گمشده موثر می باشد؛ در نتیجه باید آن را جدی بگیرید.

برخلاف تصور اغلب افراد که نصب این ریزتراشه ها را تنها مختص حیوانات خانگی از قبیل سگ و گربه می دانند، میکروچیپ را می‌توان بر روی بدن مار، مارمولک، دوزیستان، ماهی ها، پرندگان، انواع مختلف آبزیان و لاک پشت نصب کرد.