در ادامه، متن گفت و گوی گروه دامپزشکی ایران را با دکتر مهدی وجگانی، ریاست دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران میخوانید:
این گفتوگو در تاریخ 14 مهر 1399 و در دفتر دکتر وجگانی در دانشکده دامپزشکی انجام شد. پس از تدوین فیلم این گفتوگو در همین صفحه و همچنین در آپارات و اینستاگرام در دسترس خواهد بود…
امروز چهاردهم مهر ماه سال هزار و سیصد و نود و نه خورشیدی می باشد که در دانشگاه تهران میزبان شما هستیم در ابتدا ی فصل سرد پایزی.
بسیار مفتخریم که در خدمت شما هستیم و در دانشگاه دامپزشکی تهران و میزبان نگاه گرم شما هستیم در ابتدای فصل سرد پاییزی.
در ابتدا از وجه تسمیه و تاریخچه روز دامپزشک میگوییم.از 14 مهری میگوییم که توسط جناب آقای دکتر پروفسور تاجبخش استاد تمام دپارتمان میکروبیولوژی ایمونولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران که از مفاخر حوزه علوم زیستی و دامپزشکی و پزشکی هستند، با مراجعه دانشجویان خود که درخواست داشتند یک روزی به نام دامپزشکی نامگذاری شود، این روز را نامگذاری کردند ایشان که در اواخر دهه شصت، کتاب فاخر تاریخ دامپزشکی و پزشکی ایران در دوران باستان و اسلامی طی تحقیقاتی که داشتند در نهایت روز چهاردهم مهر را به سبب اینکه چهاردهم هر ماه در تقویم ایرانیروزی بوده است که الهه مربوط به نگهداری حیوانات را گرامی میداشتند و در ادامه هم به حدیثی از امام صادق(ع) برخورد میکنند که میفرمایند: «پارسیان در روز چهاردهم مهر به گرامیداشت حیوانات میپردازند و در واقع جشنی هست برای آنها»، (مانند جشنهای دیگری که در آن دوران برگزار میگشت).
بسم الله رحمن الرحیم
بنده مجتبی سالاری هستم، دبیر انجمن علمی-دانشجویی بیوتکنولوژی دانشگاه تهران، امروز مفتخریم در خدمت جناب آقای دکتر مهدی وجگانی؛ ریاست محترم دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران هستیم.
در ابتدای کار روز دامپزشک را خدمت تمام دوستانی که در حوزه دامپزشکی، پیرادامپزشکی، صنعت طیور، دام بزرگ، دام کوچک، آبزیان، زنبورعسل، مواد غذایی بخش پژوهشی علوم پایه و تخصصی، بخش پاتولوژی دامپزشکی- پزشکی و… تبریک عرض میکنم.
در خدمت جناب آقای دکتر وجگانی خواهیم بود، استاد تمام دپارتمان مامایی و بیماریهای تولید مثل دانشکده دامپزشکی و همچنین ریاست دانشکده دامپزشکی دانشگاه بزرگ تهران.
بسم الله الرحمان الرحیم عرض سلام، ادب و احترام دارم خدمت کلیه دوستان عزیز و دوستانی که از طریق این برنامه شاهد هستند. بخصوص همکاران دامپزشک داخل و خارج کشور، روز عزیزی قرار دادیم برای کلیه دامپزشکان چون بحق در یک سال یک روز را به نام دامپزشک قرار دادن جا داشت و حق همین بود که این امر صورت پذیرفته و ابتکاری بوده است که استاد ارجمند دانشکده دامپزشکی تهران جناب آقای دکتر تاجبخش به خرج دادهاند و در این رو سعی شود که به گوشه کوچکی از فعالیت این قشر عظیم داخل کشور پرداخته شود وفعالیتها و زحماتی که این عزیزان در حوزه وسیع دامپزشکی و بهداشت و سلامت جامعه متقبل میشوند اشاره شود وبه نوعی تقدیر و قدرانی از این عزیزان باشد.همچنین از انجمن بیوتکنولوژی دانشکده دامپزشکی تهران بخصوص دبیر محترم این انجمن که این برنامه را ترتیب دادهاند تشکر میکنم، انشالله که این برنامه بتواند مفید به فایده باشد و دوستان بتوانند استفاده لازم را ببرند.
آقای دکتر چیشد که شما دامپزشکی را انتخاب کردید، در این رشته ادامه دادید و فعالیت کردید، و امروز در کسوت استادی و ریاست دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران هستید؟
عرض کنم خدمت شما که من سال 1363 کنکور دادم در زمانیکه ما کنکور میدادیم بیشتر از 14 رشته حق انتخاب نداشتیم. باتوجه به شناختی که از رشته دامپزشکی داشتم به واسطه اینکه اخوی بزرگ من آقای دکتر محمد وجگانی؛ استادتمام دانشکده پزشکی دانشگاه تهران در همین دانشکده مشغول به تحصیل بودند بنابراین از سال 1357، از 6 سال قبل از اینکه بخواهم انتخاب رشته انجام دهم، با رشته دامپزشکی آشنا بودم. در واقعیت یک علاقه نسبی در من شکل گرفته بود، بعد از رشته پزشکی بلافاصله رشته دامپزشکی دانشگاه تهران را زده بودم که با لطف خداوند در سال 1363 در این رشته قبول شدم و با توجه به پیشرفت زمان احساس کردم این علاقه، علاقهی خوبی هست و من میتوانم در این رشته به آن اهدافی که دارم برسم به همین خاطر شاید از سال چهارم دانشکده بود که سعی کردم در حوزه دامپروریها حضور پیدا کنم و به همراه یکی از همکاران فعلی ما که قبلاً در صنعت طیور کار میکردند، هرهفته روزهای جمعه، از ساعت 3 و4 غروب بعدازظهر در خدمت ایشون در دامپروری بودم، بعد از دوره دکتری عمومی دامپزشکی، در سال 1369، رشته تخصصی مامایی را شروع کردم و سال 1374 هم از رشته مامایی و بیماریهای تولیدمثل دام، فارغالتحصیل شدم ودر سال 1375، در دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران به عنوان استادیار، استخدام شدم و با لطف خداوند، فکر میکنم سال 1391 با 1392 بود که به درجه استاد تمامی هم توانستیم نائل شویم.
آقای دکتر از سال 1395 که بنده هم ورودی همین سال این دانشکده هستم، چارت جدیدی برای دانشجویان دوره دکتری عمومی شروع به کار کرد و متناسب با آن بچهها شروع به تحصیل کردند، آیا این چارت جدید خوب بوده است یا خیر و اینکه دورنمایی که برای این چارت آموزشی میبینید دورنمایی است که راضی کننده باشد؟
اجازه دهید برای پاسخ به سوال شما، به گذشته ای دورتر بازگردم، چون در سابق، یعنی شاید قبل از انقلاب فرهنگی و حتی شاید یک مقدار قبلتر،دوستانی که در دانشکده دامپزشکی مشغول به تحصیل میشدند، بعد از یک دوره 3-2 ساله، درس بصورت گرایشی میشد، یعنی فرض کنید که یکی از دانشجویان علاقه داشت در صنعت گاو شیری کار کند، دیگر در این لاین گرایش خود را انتخاب میکرد و فارغالتحصیل میشد و این امکان آموزش در گرایش، فراهم بود. بعد از انقلا ب فرهنگی، بنابر مصلحت هایی که وجود داشت، اینطور دیده شد که دوستان بیایند در بیس کلی دامپزشکی همهی اطلاعات را در تمام زمینههایی که لازم است کسب کنند، چه در زمینه گاو، سگ و گربه، طیور ،ماهی و … . یعنی فارغالتحصیل رشته دامپزشکی در تمام این بخشها اطلاعات داشته باشد، چون در سطح کشور، از خدمات آنها بهره برداری شود و خب معلوم نبود که در کدام قسمت این مراجعات بیشتر است. لذا چندین سال آموزش دامپزشکی کشور بر این اساس قرار گرفته که دامپزشک عمومی در تمام زمینه ها یک توانایی نسبی داشته باشد اما در سال 1394 که مسئولیت دانشکده به این حقیر واگذار شد، طرحی را خدمت ریاست محترم دانشگاه تهران دادم، قبل از اینکه مسئولیت را بپذیرم و عرض کردم که بنظر میرسد باتوجه به گستردگی وسیع علم دامپزشکی و گونه های بسیار متعددی که وجود دارد، شاید بهتر این باشد که ما بیاییم و به نوعی گرایش را مجدداً برگردانیم، ولی با تغییرات بهتری.به همین خاطر بحث گرایشی شدن دانشجویان دامپزشکی بنابر علاقه و شرایطی که برای آنها فراهم است مطرح کردیم و مورد قبول هم قرار گرفت و براساس آن از سال 1395 قدم اجرایی آن شروع شد. به این شکل هست که دانشجویان اگر علاقه دارند به همان شکل سابق، یک دکتر دامپزشک عمومی شوند، اطلاعات برای آنها فراهم باشد, علاوه بر آن اگر دانشجویان خواستند در یک گرایش خاصی در همان مقطع دکتری اطلاعات بیشتری داشته باشند، دانشکده این زمینه را برای آنها فراهم کرده باشد به همین خاطر الان دانشجویان ورودی 95 به بعد، 192 واحد دروس عمومی و علوم پایه و کلی را میگذرانند ولی 30 واحد برای آنها دروس اختیاری در نظر گرفته شده است که میتوانند در ترک های مختلف،ترک دام های بزرگ، ترک دام های کوچک، ترک آبزیان و … مشغول شوند.
هنوز فارغالتحصیلان این دوره به جامعه مراجعه نکردهاند و جامعه هنوز از خدمات این عزیزان بهرهمند نشده است اما با بحثهایی که با عزیزانمان در نظام دامپزشکی و سازمان دامپزشکی داشتهایم، شدیداً از این بحث استقبال کردند و اشاره کردند که تقاضای جامعه از یک دامپزشک، دقیقاً همین میباشد و اگر یک دامپزشکی وارد حوزه طیور شد، اطلاعات آن در زمینه طیور، به حد کافی باشد. خب زمینه این کار الان فراهم شده است بنابراین ارزیابی این سوال که شما فرمودید را من فکر میکنم جامعه باید انجام دهد و با گذشت اینکه چند سال از فارغالتحصیلان این دوره جدید آموزشی در دانشکده بگذرد این ارزیابی میتواند انجام شود، بنظر میرسد که نتایج خوبی را برای فارغالتحصیلان و برای در واقع حوزههای صنعت دامپزشکی کشور و صنایع مربوطه داشته باشد.
و در واقع این اختیار داده شده است که هر دانشکدهای اگر امکان برگزاری این دوره را به این شکلی که مطرح شده است را داشت، وزارت علوم هیج منعی برای آن نخواهد داشت.
آقای دکتر در گواهی پایان عمومی گرایش فرد در مدرک آن ذکر خواهد شد یا خیر و همان عنوان دکتری عمومی خواهد بود؟
عنوان دکتری عمومی دامپزشکی مطرح میشود ولی در مدرک آنها عنوان گرایشی را هم که گذراندهاند، درج خواهد شد.
دانشکده دامپزشکی تهران از دانشکده بیطاری شروع میکند و بعد در دهه 40 شمسی این ساختمانی که ما هستیم (دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران) افتتحاح میشود و دانشگاه دامپزشکی تهران حتی قدیمیتر از خود دانشگاه تهران میباشد. دانشکده ای که طبق آخرین آمار سایت World University Rankings 2020 | Academic Ranking کشور ما، در جهان در بازه 200-150 قرار دارد و طبیعتاً در کشور ما، رتبه نخست در منطقه غرب آسیا هم در جایگاه دوم قرار دارد.
آقای دکتر از آغاز مدیریت خود در سال 1394 تا به امروز چه اقداماتی در دانشکده صورت گرفته و چه دورنمایی خواهیم داشت؟
دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران که از سال 1311 به عنوان مدرسه بیطاری کار خودش را آغاز کرده است و از سال 1340 این ساختمان راهاندازی شده است، درحال حاضر حدود 150 هکتار زمین و چیزی حدود 55000 متر مربع، امکانات ساختمانی اعم از کلاسهای آموزشی، آمفی تئاترها، آزمایشگاه ها و … . در کنار این مجموعهی بسیار خوب اعضای هیئت علمی هستند که سرمایههای دانشگاه میباشند. حدود 90 نفر اعضای هیئت علمی داریم که نزدیک به 38 نفر استاد تمام هستند، تعدادی دانشیار و تعدادی هم استادیار هستند.
در دانشکده دامپزشکی این دوره، دوره دوم من میباشد که دوستان مسئولیت را بعهده من گذاشتهاند. اگر خیلی به اختصار عرض کنم مهمترین کاری که انجام شد، اولاً بحث بازنگری دورههای آموزشی دامپزشکی بود که در قسمت اول به آن اشاره کردم.
بحث بعدی ما، بحث افزایش ظرفیت های موسسه تحقیقاتی 100 هکتاری ما در امین آباد بود که در مقایسه با قبل از سال 94 و بعد از آن تا الان، تعداد دامهای کوچک و بزرگی که آنجا نگهداری میشود تقریباً میتوانم بگویم 2 برابر شده است و به عبارتی دیگر ظرفیت سازی شده است برای آموزش و پژوهش دانشکده.
در خصوص بیمارستان دامهای کوچک ما، که الان یکی از بهترین بیمارستان های خاورمیانه، از نظر کیس، می تواند باشد که سالانه بالغ بر 60000 کیس داریم. این بیمارستان شبانه روزی شد، که از نظر آموزش و پژوهش خیلی کمک کننده میباشد.در این بیمارستان یکسری امکانات خوبی هست که باید افزایش پیدا کند.
در خصوص بیمارستان دامهای بزرگ ما، یکسری امکانات اولیه، اگرچه نسبت به خیلی از جاها پیشرفتهتر میباشد، اما از دید خود ما، اولیه میباشد که باید ارتقاء پیدا کند.
کار بسیار خوبی که میتوان به عنوان یک نکته مهم به آن اشاره کرد، دانشکده دامپزشکی 2-3 سال قبل از سال 1394، ساختوساز ساختمانی را شروع کرد، در کنار دانشکده که باپیشرفتهایی که کرده است و هیئت رئیسه محترم دانشگاه نظر داشتهاند، به عنوان برج فناوری دامپزشکی در کشور، میخواهد راهاندازی شود. امید داریم که در سال 1400 این برج فناوری بهنتیجه برسد.
در کنار تمام محدودیتهای مالی که در کشور ما وجود داشته است، من خوشحالم اشاره کنم که حدوداً 19 قلم خریدی را که در سال 1399، دانشکده برای افزایش کارایی آموزش و پژوهش انجام میدهد حدود یک میلیارد و هشتصد و هفتاد میلیون تومان میباشد.
نظر غالب اعضای هیئت علمی و روساء دامپزشکی بر این است که بهتر است آموزش دانشکده دامپزشکی در وزارت بهداشت صورت بگیرد چون قرابت ما با وزارت بهداشت بسیار زیاد است اگرچه ممکن است در اجراء نتوانیم آن جایگاه را تعریف نمائیم.
در گذشته ما جزو وزارت بهداشت بودیم و مسائل آموزش و پژوهشی ما خیلی بهتر پیش میرفت، اگرچه الان در وزارت علوم و تمام دانشگاهها سعی میکنند ارتباطات خیلی خوبی داشته باشند ولی علی رغم همه این محبت ها شاهد این هستیم در برخی مسائل باید انرژی بگذاریم تا بتوانیم دامپزشکی را در برخی مسائل جا بیاندازیم. لذا بنظر میرسد در امر آموزش، در وزارت بهداشت اگر قرار داشته باشیم، هم به نفع وزارت بهداشت است و هم به نفع دامپزشکی میباشد.
آقای دکتر حضور بانوان در رشته دامپزشکی سالها است که نسبت به گذشته پررنگ تر شده است، دیدگاه شما نسبت به این موضوع چیست و چه آیندهای را برای همکاران خانم ما میبینید ؟
نقش یا تعداد دانشجویان دختر ما بیشتر از قبل نشده است. اگر مروری 30 ساله نسبت به ورودی ها داشته باشیم، تعداد ورودیهای دختر ما تغییری نداشته است. ما ورودی هایی داشتهایم که 95-90 آنها را دخترها تشکیل میداده اند. رشته دامپزشکی بسیار وسیع است، رشته دام بزرگ به دلیل فیزیک بدنی برای آنها سختتر میباشد ولی سایر رشتهها برای آنها هیچ منعی ندارد.