تعداد غیر­طبیعی:

تغییر درتعداد دندان­ها تاکنون در چندین گونه حیوانی مشاهده شده است. عدم رشد دندان­ها یا نبود دندان امری نادر است اما کاهش تعداد دندان­ها(Hypodontia or oligodontia) به شکل مادرزادی(ژن مغلوب) به ارث می­رسد و بیشتر در دندان­های پیش­آسیایی و در نژاد Kerry Blue Terriers دیده می­شود. افزایش تعداد دندان­ها یا دندان های اضافی(Hyperdontia polyodontia or) که احتمالاً از طریق تکثیر بیش از حد لامینای دندان در طی رشد ایجاد می­شوند و بیشتر در دندان های دائمیِ پیش، پیش­آسیایی و آسیایی بزرگ دیده می­شوند، می­تواند منجر به عدم انطباق دندان­ها و ارتباط ناصحیح بین آن­ها هنگام بسته شدن دو فک(malocclusion )، مشکل در بلع و سلامت دندان­ها شود. دراینگونه موارد برای جلوگیری از مشکلات احتمالی پیشرو دندان­های اضافی خارج می­گردند.

بی­نظمی ریختن دندان­ها:

باقی­ماندن دندان­های شیری و نریختن آن­ها در دندان­های پیش یا ثنایایی اسب معمول­تر است که می­توان ماهیت آن­ها را با رادیوگرافی تشخیص داد. باقی­ماندگی دندان­های ثنایایی نیز می­تواند موجب malocclusion و جابجایی دندان ثنایایی دائمی شود.گاهی دندان­های ­شیری گونه­ای به دلیل جدا نشدن رباط­های اطراف آن­ها، باقی­مانده و با بالاآمدن دندان­های دائمی شل می­شوند و نام درپوش می­گیرند. این دندان­های شل می­تواند موجب تکان­دادن سر، بی­میلی و مشکلات جویدن و در صورت پوسیدگی موجب خرابی دندان های مجاور شوند. بهتراست در صورت مواجهه باچنین موردی آن دندان راکشید. همچنین مطالعات نشان داده درسگ­های زیردوسال و نژادهای کوچک(toy poodles)  وجود دندان­های شیری باقی­مانده خصوصا دندان­های نیش نیزشایع است و این احتباس می­تواند موجب جابجایی دندان دائمی، malocclusion، گیرغذایی و پوسیدگی دندان و بیماری های لثه ای متعاقب آن شود بدین منظور برای جلوگیری از آسیب رسیدن به جوانه دندان دائمی بایستی آن دندان در اسرع وقت کشیده شود.

ناهنجاری در موقعیت ، شکل و جهت دندان­ها:

جابجایی یا چرخش دندان­ها در بسیاری ازگونه­ها موجود است. در اسب­ها، دندان­های گونه بیشتر از دندان­های ثنایا و دندان­های دائمی بیشتراز دندان­های شیری تحت تأثیر قرار می­گیرند. بیشتر جابجایی­ها به دلیل فشار دندان­ها در فضای کوچک دهانی است که به دنبال آن  malocclusionو نقاط تیز دندانی ایجاد می­گردد. درمان عبارت­اند ازسایش سطح ناهموار دندانی و یا خارج کردن آن درصورت شدید بودن. درسگ­ها، چرخش معمولاً در نژادهای brachycephalic و بزرگ توصیف شده است، که اولین پیش­آسیایی فک پایین یا سوم فوقانی اغلب تحت تأثیر قرار می­گیرند در این حیوانات دندان­هایی که به طور غیرعادی قرارگرفته اند مجددا malocclusion  ایجادکرده و یا بر موقعیت قرارگیری دندان­های مجاور تأثیر می­گذارند که خارج­کردن دندان در حیواناتی که بشدت درگیر هستند انجام می­شود.

آسیب­های مینای دندان:

hypoplasia, hypomineralization  و dysplasia مینای دندان در حیوانات بزرگ و کوچک دیده می­شود که از علل شایع آن میتوان به تب، تروما، سوءتغذیه و مسمومیت اشاره­کرد. اختلالات مادرزادی و عفونت­ها می­توانند بر فعالیت سلول­های سازنده­ی مینا (آمیلوبلاست) اثرگذار باشند و ضایعاتی از جمله تخریب و حفره دار شدن مینای دندان یا نبودآن را ایجادکند. این دندان­ها مستعد اجتماع پلاک­ها درنتیجه نفوذ باکتری­ها و پوسیدگی دندان­ هستند؛ درصورت وجود این مشکل در حیوانات خانگی میتوان از صمغ­های ترمیمی و مراقبت­های روزانه همچون مسواک زدن استفاده نمود وتاحدی از مشکلات دندانی پیشرو جلوگیری کرد. تجویز برخی دارو­ها ازجمله داروی تتراسایکلین در حیواناتی مثل توله­سگ­های زیر ۶ماه منجر به تغییر رنگ دائمیِ زرد مایل به قهوه­ای در دندان­ها شود. در نشخوارکنندگان گاهی مینای برخی از دندان­ها رنگ­های مختلفی دارندکه تصور می­شود این بیماری دارای یک علت ژنتیکی است اما به طورکلی از نظر بالینی فاقد اهمیت است.

منبع: msd vet manual