کنترل هورمونی سیکل های استروس سگ

از آنجا که سگ دوبار در سال فحل می‌شود؛ و هر بار حدود ۷ تا ۱۰ در پرو استروس و ۷ تا ۱۰ روز در استروس هستند؛ حدود۵۸ تا ۶۵ روز در آبستنی یا آبستنی کاذب و حدود ۱ تا۲ ماه درآنستروس شیردهی وسپس حدود ۲ تا ۳ ماه در آنستروس فیزیولوژیک قرار می‌گیرد؛ قبل از درمان هورمونی، می‌بایست از مرحله سیکل استروس مطلع شد.

روش‌های تعیین مرحله سیکل استروس

1. اخذ سابقه

سگ در پرواستروس ترشح خونی در ۸۰% موارد و بزرگی فرج گاه تا ۶ برابر در ۸۰ % موارد نشان می‌دهد. در استروس که جفت پذیر می‌شود، خونریزی قطع می‌شود.

در آبستنی کاذب آشکار یا آبستنی واقعی، شکمش بزرگ و پستان پر شیر می‌شود.

پس از زایمان حدود ۱ تا دو ماه به توله‌ها شیر می‌دهد.

پس از از شیرگیری حدود ۳ ماه در آنستروس است.

بین دو فحلی ۵ تا ۷ ماه و معمولا ۶ ماه فاصله وجود دارد.

2. روش خونگیری و سرولوژی برای پیدا کردن مرحله سیکل با استفاده از هورمون

هورمون‌ها در هر مرحله از سیکل استروس:

• آنستروس: همه چیز پایین.
• در آنستروس ولی ۲ هفته قبل پرو استروس FSHرو به افزایش.
• درپرو استروس LH رو به افزایش که تا ۴۰ نانوگرم می‌رسد؛ نه بیشتر و سپس E2 استرادیول که رو به افزایش می‌رود.
• در استروس، تا حدود ۴ روز به آخر استروس و ۲ روز قبل از غلیان LH هورمون E2  زیاد می‌شود؛ ولی سپس کاهش می‌یابد.
• در آخر استروس: LH تا حدود ۱۰۰ و ۱۲۰ نانو گرم و پروژسترون روبه افزایش.

در دی‌استروس؛ که بعداز تخمک گذاری است، عمدتاً اول پروژسترون و سپس استروژن رو به ازدیاد و پروژسترون رو به کاهش داریم. پروژسترون تا روز بیست پس از  تلقیح بالا است از روزبیست تا شصت کاهش می‌یابد؛ ولی استروژن افزایش می‌یابد. پرولاکتین با فرمان‌های مغزی تا روز ۶۵ از جسم زرد حمایت می‌کند و بعد کاهش آن سبب لوتئولیز و بروز زایمان می‌شود.

دو نوع آبستنی کاذب داریم:  در نوعی که {نمود} رفتاری نشان می‌دهد، پرولاکتین و قبل از آن استروژن زیادتر است که اورت نام دارد.  نوع دیگر کورت است که {نمود} رفتاری ندارد و پرولاکتین کم است.

تفاوت‌های آبستنی و آبستنی کاذب

• پروژسترون در آبستنی کاذب با روند کند کاهش می‌یابد. در آبستنی واقعی، ناگهان کم می‌شود. جسم زرد سگ بیست نانو گرم تولید می‌کند؛ از همه حیوانات بیشتر است. تا ۴ هفته پس از زایمان، تحلیل رفتن جسم زرد ممکن است طول بکشد.
• فیبرینولژن سگ آبستن بالاتر است.
• بر اثر وجود جفت، سی ری اکتیو پروتئین در آبستنی بالا است.
• سونوگرافی و رادیولوژی، توله‌ها را نشان می‌دهد.

3. نمونه‌گیری سوآب واژن که روی لام کشیده می‌شود و با رنگ آمیزی گیسما یا … و شمردن سلول انجام می‌شود. در پرواستروس سلول گلوبول قرمز می‌بینیم.

کوتاه کردن  دوره آنستروس

نخست باید از شیرگیری انجام شود. اگر لازم است، می‌توان از شیر خشک کمک گرفت. سپس با تزریق هورمون‌های استروژن، GnRH, hCH, eCG کابرگولین می‌توان فحلی ایجادکرد.

1. هر ۲ تا ۳ روز یکبار نیم میلی گرم استرادیول، گاه روزانه تا ۸ روز.
2. روزی ۲۵۰ تا ۵۰۰ واحد eCG تا بروز فحلی در حدود ۷ تا ۱۰ روز سپس یک دوز ۵۰۰ میلی گرمی hGC.
3. مترگولین که آنتا گونیست سروتونین است.
4. کابرگولین ضد پروولاکتین در ۵ میکروگرم در کیلو تا ۲۰ روز به صورت قرص خوراکی.
5. ترکیبی از روش دوم و چهارم مرسوم است.

مبارزه با آبستنی کاذب نهان

ایجاد استرس، تنها نگه داشتن تا ۴۸ ساعت و محدودیت آب و غذا سبب بروز استرس، افت پرولاکتین، از بین رفتن جسم زرد موجب ورود دام به دوره آنستروس می‌شود.

مبارزه با آبستنی کاذب آشکار

1. پروستاگلندین ۴۴/۰ میلی‌گرم در کیلو روزی دوبار تا ارفع علائم( داخل عضلانی).
2. کابرگولین ۲۰ میکرگرم در کیلو تا رفع علائم (قرص خوراکی).
3. OHE از قبل از بروز نه در مشاهده علائم.

ایجاد سقط یا خاتمه دادن به آبستنی در سگ

• تزریق استرادیول تا ۷۲ ساعت پس از جفت‌گیری.
• ترکیب کابرگولین(یابروموکریپتین) و PGf_۲α که ار ۲۵ تا ۳۰ روز پس از جفت گیری شروع می‌شود.۴۴/۰ میلی‌گرم در کیلوگرم حداکثر ۱ میلی لیتر) ازپروستاگلندین صناعی هر ۳ تا ۴ روز یکبار و کابرگولین(یابروموکریپتین).
• استفاده از aglipriston یا همان Epostan  که جلوی ترشح پروژسترون را می‌گیرد. این دارو محدودیت ۳۰ روزه داروی قبلی را ندارد.
• استفاده از RU486 یا mifepristol که با پروژسترون در قرارگرفتن درگیرنده های پروژسترون رقابت می‌کند.
• کورتون‌ها داروی مناسبی نیستند.

مراقبت از سگ آبستن

• بررسی قند خون ناشتا و GTT برای بررسی دیابت از سی روز بعد از تلقیح در آبستنی معمول است و سبب چاقی توله‌ها می‌شود.
• کنترل کلسیم (کمبود کلسیم یا اکلمسی از ۲ هفته قبل تا ۲ هفته بعد از زایمان)
• کنترل فشار خون (پراکلمسی۹ در ۲ هفته آخر

عفونت‌های رحمی سگ

برحسب نوع عفونت برخورد می‌کنیم؛

آنتی‌بیوگرام می‌کنیم؛ اما اگر خواستیم به سرعت علیه اشرشیا کلای عمل کنیم، آنتی‌بیوتیک مناسب عمومی (سفتی ریاکسون-انروفلوکساسین) و ضد التهاب(کتوفن، کاپروفن و ملوکسیکام) و سرم و دیورتیک ( فروسماید) استفاده می‌کنیم.

سگ‌های جوانی که دیر فحل می‌شوند!

برای بروز فحلی توله، باید به  ۴۰٪؜ وزن مادر بالغ برسد. تاخیر با تغذیه در بسیاری از موارد اصلاح می‌شود.کمبود ید نیز شایع است و باید سطح آن در خون اندازه گرفته شود.

پرکاری غده آدرنال، به نام سندروم کوشین هم دلیلی شایع است. اگر دلیل اولیه باشد، از کتوکنازول که ضدقارچ است استفاده می‌کنیم. اما اگر ثانویه بود، علت اولیه (استرس) را پیدا می‌کنیم و با آن مقابله می‌کنیم. پس از اصلاح، از القای استروس استفاده می‌کنیم.